Türkiye'de faaliyet gösteren tarikatlar ve cemaatler

Türkiye'de faaliyet gösteren tarikatlar ve cemaatler, tarihsel süreç içinde çeşitli kollara ayrılmış ve farklı isimler altında varlıklarını sürdürmüşlerdir. Aşağıda, mevcut kaynaklara dayanarak derlenen başlıca tarikatlar ve bunların kollarının bir listesi bulunmaktadır:

1. Nakşibendi Tarikatı

Türkiye'de en geniş üye kitlesine sahip olan ve siyasetle iç içe geçmiş bir tarikattır. Başlıca kolları şunlardır:

Menzil Cemaati
İskenderpaşa Cemaati
İsmailağa Cemaati
Süleymancılar
Hazneviler
Yahyalı Cemaati
Erenköy Cemaati
Tufancılar
Kıbrısiler
Zilan Cemaati
Reyhaniler
Hacegan Cemaati
Arvasiler
Akfırat Cemaati
Halidiye

2. Nurcular

Aslen Nakşibendi tarikatının bir kolu olan Nurcular, zamanla farklı gruplara ayrılmıştır:

Fethullahçılar
İlim Yayma Cemiyeti
Kırkıncı Hocacılar
Işıkçılar (İhlas Grubu)
Yeni Asyacılar
Yeni Nesilciler
Aczimendiler
Meşveretçiler
Medzehra Grubu
Zehra Vakfı
Okuyucular
Sungurcular
Yazıcılar
Medrese Alimleri Vakfı
Alvarlı Efe Cemaati
Hayrat Cemaati
Norşin Dergahı

3. Kadiri Tarikatı

Abdülkadir Geylani'nin öğretilerini benimseyen bu tarikatın Türkiye'deki kolları şunlardır:

Galibiler
İcmalciler (Haydar Baş)
Tillocular
Muhammediye
Halisiye
Üveysler
Şeyh Osman Cemaati
Zenbililer
Hüseyniler
Farukiler
Bilal-i Nadir (Nadiriler)
Kesnizani
Şettariye

4. Halveti Tarikatı

Bağımsız bir tarikat olan Halvetilik'in Türkiye'deki kolları şunlardır:

Cerrahiler
Uşşakiler
Şabaniye
Mısriyye
Ticaniler
Ruşeniye
İpek Yolu Grubu
Sünbüliye
Nasuhiyye
İbrahimiye

5. Rufai Tarikatı

Ahmet Ali Rufai tarafından kurulan bu tarikatın kolları şunlardır:

Kubbealtı Cemaati
Çorum Dergahı
Mehmet Efendi Cemaati
Maafiriler
Antakiler
Marufiler
Ayderussiyye
Sayyadiye
Zeyniyye
Sebsebiyye
Kantaniye

6. Melami Tarikatı (Bayrami)

Hacı Bektaş Veli ve Hacı Bayram Veli'nin felsefesini benimseyen bu tarikatın kolları şunlardır:

Maşukiler
Aksarayiler
Edirneviler
Yakubiler
Kabayiler
Kemaliler

7. Sühreverdiyye Tarikatı

Bağdat kökenli olup, Türkiye’de az sayıda mensubu bulunan bir tarikattır. Öne çıkan kolları şunlardır:

Zeyniyye
İsmailiyye
Seyyidiyye
Haririyye
Seydaniler

8. Bektaşilik

Osmanlı döneminde özellikle yeniçeriler arasında yaygın olan Bektaşilik, günümüzde daha çok kültürel bir yapı olarak varlığını sürdürmektedir. Türkiye’de faaliyet gösteren başlıca Bektaşi tekkeleri şunlardır:

Balım Sultan Kolu
Abdallar Kolu
Babagân Kolu
Dedebabalık
Deliorman Bektaşileri
Trakya ve Balkan Bektaşileri

9. Mevlevilik

Mevlana Celaleddin Rumi’nin öğretilerini benimseyen bu tarikat, sema törenleriyle tanınır. Türkiye’de aktif olan bazı Mevlevi dergahları şunlardır:

Konya Mevlevihanesi
Galata Mevlevihanesi
Afyon Mevlevihanesi
Yenikapı Mevlevihanesi
Kasımpaşa Mevlevihanesi

10. Şazeli Tarikatı

Kuzey Afrika kökenli olan Şazeli tarikatı, Osmanlı döneminde İstanbul’a gelmiş ve bazı tekkeler kurmuştur. Başlıca kolları şunlardır:

İbrahimiyye
Darqaviyye
İdrisiyye
Alaviyye
Derkaviyye

11. Bayramilik

Hacı Bayram-ı Veli’nin kurduğu bu tarikatın günümüzde halen devam eden bazı kolları şunlardır:

Melami-Bayramilik
Celvetiyye
Şemsiyye
Atvaliyye

12. Celveti Tarikatı

Aziz Mahmud Hüdayi’nin kurduğu Celvetiyye tarikatı, Osmanlı döneminde yaygın olup günümüzde İstanbul’da bazı dergahları bulunmaktadır. Kolları şunlardır:

Hüdayiyye
Şerifiyye
Recebiyye
İsmailiyye

13. Ticanilik

1950’li yıllarda Türkiye’de yayılan Ticanilik, özellikle Afrika kökenli olup, daha çok bireysel bir mistik yol olarak devam etmektedir.

14. Uşşaki Tarikatı

Halvetilikten ayrılan bir koldur ve günümüzde bazı temsilcileri bulunmaktadır.

Uşşaki İbrahim Fakirullah Kolu
Uşşaki Hasan Kolu

15. Gülşeni Tarikatı

Halvetilik’ten ayrılan bir başka tarikat olup, Osmanlı döneminde özellikle Mısır ve Anadolu’da etkili olmuştur.

Türkiye'de tarikat ve cemaatlerin üye sayılarıyla ilgili kesin ve güncel verilere ulaşmak zordur. Ancak, mevcut araştırmalara göre, Türkiye'de yaklaşık 30 büyük tarikat silsilesi ve bunların 400'den fazla kolu bulunmaktadır. Sadece İstanbul'da 445 tekkenin faaliyet gösterdiği belirtilmektedir.


Metropoll Araştırma Şirketi'nin 2022 yılında yaptığı bir ankete göre, Türkiye'de halkın %4,3'ü bir tarikat veya cemaatle bağlantılı olduğunu belirtmiştir.

Bu oran, yaklaşık 3,6 milyon kişiye tekabül etmektedir.

---

Admin - (2025-02-22 08:35:35)

Görüntülenme Sayısı: 34

Konuya Yorum Yap

Yorum yapabilmek için giriş yapın.