2. TARİHLER

Süleyman Bilgelik Diliyor(1Kr.3:4-15)

BÖLÜM 1

2.Ta.1: 1 Davut oğlu Süleyman krallığını sağlamlaştırdı. Çünkü Tanrısı RAB onunlaydı ve onu çok yüceltti.

2.Ta.1: 2 Süleyman bütün İsrailliler'i -binbaşıları, yüzbaşıları, yargıçları, İsrail'in boy başları olan önderleri- çağırttı.

2.Ta.1: 3 Sonra bütün toplulukla birlikte Givon'daki tapınma yerine gitti. Çünkü RAB'bin kulu Musa'nın çölde yaptığı Tanrı'yla Buluşma Çadırı oradaydı.

2.Ta.1: 4 Ancak Davut Tanrı'nın Antlaşma Sandığı'nı* Kiryat-Yearim'den getirip Yeruşalim'de hazırladığı çadıra koymuştu.

2.Ta.1: 5 Hur oğlu Uri oğlu Besalel'in yaptığı tunç* sunağı da Givon'da RAB'bin Konutu'nun önüne yerleştirmişti. Süleyman'la topluluk orada RAB'be danıştılar.

2.Ta.1: 6 Süleyman RAB'bin önüne, Buluşma Çadırı'nın önündeki tunç sunağa çıkarak üzerinde bin yakmalık sunu* sundu.

2.Ta.1: 7 Tanrı o gece Süleyman'a görünüp, "Sana ne vermemi istersin?" diye sordu.

2.Ta.1: 8 Süleyman, "Babam Davut'a büyük iyilikler yaptın" diye karşılık verdi, "Beni de onun yerine kral atadın.

2.Ta.1: 9 Ya RAB Tanrı, babam Davut'a verdiğin söz yerine gelsin! Beni yeryüzünün tozu kadar çok olan bir halkın kralı yaptın.

2.Ta.1: 10 Şimdi bu halkı yönetebilmem için bana bilgi ve bilgelik ver. Başka türlü senin bu büyük halkını kim yönetebilir!"

2.Ta.1: 11 Tanrı Süleyman'a, "Demek yüreğinin dileği bu" dedi, "Zenginlik, mal mülk, onur ya da senden nefret edenlerin ölümünü istemedin, kendin için uzun ömür de istemedin. Bunların yerine seni başına kral yaptığım halkımı yönetmek için bilgi ve bilgelik istedin.

2.Ta.1: 12 Sana bilgi ve bilgelik verilecektir. Sana ayrıca öyle bir zenginlik, mal mülk ve onur vereceğim ki, benzeri ne senden önceki krallarda görülmüştür, ne de senden sonrakilerde görülecektir."

Süleyman'ın Gücü ve Zenginliği(1Kr.10:26-29; 2Ta.9:25-28)

2.Ta.1: 13 Bundan sonra Süleyman Givon'daki tapınma yerinden, BuluşmaÇadırı'ndan ayrılıp Yeruşalim'e gitti. İsrail'i oradan yönetti.

2.Ta.1: 14 Kral Süleyman savaş arabalarıyla atlarını topladı. Bin dört yüz savaş arabası, on iki bin atı vardı. Bunların bir kısmını savaş arabaları için ayrılan kentlere, bir kısmını da kendi yanına, Yeruşalim'e yerleştirdi.

2.Ta.1: 15 Krallığı döneminde Yeruşalim'de altın ve gümüş taş değerine düştü. Sedir ağaçları Şefela'daki yabanıl incir ağaçları kadar bollaştı.

2.Ta.1: 16 Süleyman'ın atları Mısır ve Keve'den*fa* getirilirdi. Kralın tüccarları atları Keve'den satın alırdı.D Not 1:16 "Keve": Büyük bir olasılıkla "Kilikya", yani "Çukurova bölgesi".

2.Ta.1: 17 Mısır'dan bir savaş arabası altı yüz*fb*, bir at yüz elli şekel*fc* gümüşe getirilirdi. Bunları bütün Hitit* ve Aram krallarına satarlardı.D Not 1:17 "Altı yüz şekel": Yaklaşık 6.9 kg. 1:17 "Yüz elli şekel": Yaklaşık 1.7 kg.

Tapınağın Yapım Hazırlıkları(1Kr.5:1-18)

BÖLÜM 2

2.Ta.2: 1 Süleyman RAB adına bir tapınak, kendisi için de bir saray yaptırmaya karar verdi.

2.Ta.2: 2 Yük taşımak için yetmiş bin, dağlarda taş kesmek için seksen bin, bunlara gözcülük etmek için de üç bin altı yüz kişi görevlendirdi.

2.Ta.2: 3 Sur Kralı Hiram'a da şu haberi gönderdi: "Babam Davut'un oturması için saray yapılırken kendisine gönderdiğin sedir tomruklarından bana da gönder.

2.Ta.2: 4 Tanrım RAB'be adamak üzere, O'nun adına bir tapınak yapıyorum. Bu tapınakta hoş kokulu buhur yakıp adak ekmeklerini* sürekli olarak masaya dizeceğiz. Sabah akşam, her Şabat Günü*, her Yeni Ay ve Tanrımız RAB'bin belirlediği bayramlarda orada yakmalık sunular* sunacağız. İsrail'e bunları sürekli yapması buyruldu.

2.Ta.2: 5 "Yapacağım tapınak büyük olacak. Çünkü Tanrımız bütün tanrılardan büyüktür.

2.Ta.2: 6 Ama O'na bir tapınak yapmaya kimin gücü yeter? Çünkü O göklere, göklerin göklerine bile sığmaz. Ben kimim ki O'na bir tapınak yapayım! Ancak önünde buhur yakılabilecek bir yer yapabilirim.

2.Ta.2: 7 "Bana bir adam gönder; Yahuda ve Yeruşalim'de babam Davut'unyetiştirdiği ustalarımla çalışsın. Altın, gümüş, tunç* ve demiri işlemede; mor, kırmızı, lacivert kumaş dokumada, oymacılıkta usta olsun.

2.Ta.2: 8 "Bana Lübnan'dan sedir, çam, algum*fç* tomrukları da gönder. Adamlarının oradaki ağaçları kesmekte usta olduklarını biliyorum. Benim adamlarım da seninkilerle birlikte çalışsın.D Not 2:8 "Algum": Ne çeşit ağaç olduğu bilinmiyor. Bir tür ardıç ağacı olduğu sanılıyor.

2.Ta.2: 9 Öyle ki, bana çok sayıda tomruk sağlayabilsinler. Çünkü yapacağım tapınak büyük ve görkemli olacak.

2.Ta.2: 10 Ağaç kesen adamlarına yirmi bin kor bulgur*fd*, yirmi bin kor arpa*fe*, yirmi bin bat*ff* şarap, yirmi bin bat zeytinyağı vereceğim."D Not 2:10 "Yirmi bin kor bulgur": Yaklaşık 3 500 ton. 2:10 "Yirmi bin kor arpa": Yaklaşık 2 900 ton. 2:10 "Yirmi bin bat": Yaklaşık 440 000 lt.

2.Ta.2: 11 Sur Kralı Hiram Süleyman'a mektupla şu yanıtı gönderdi: "RAB halkını sevdiği için, seni onların kralı yaptı."

2.Ta.2: 12 Hiram mektubunu şöyle sürdürdü: "Yeri göğü yaratan İsrail'in Tanrısı RAB'be övgüler olsun! Kral Davut'a bilge bir oğul verdi; RAB için bir tapınak, kendisi için de bir saray yapacak akıllı ve anlayışlı bir oğul.

2.Ta.2: 13 "Sana Huram-Avi adında usta ve akıllı birini gönderiyorum.

2.Ta.2: 14 Annesi Danlı, babası Surlu'dur. Altın, gümüş, tunç, demir,taş ve tahta işlemekte; ince keten, mor, lacivert ve kırmızıkumaş dokumakta ustadır. Her türlü oymacılıkta usta olduğu gibiher tasarımı uygulayabilecek yetenektedir. Ustalarınla vebabanın, efendim Davut'un yetiştirdiği ustalarla çalışacak.

2.Ta.2: 15 "Efendim, sözünü ettiğin buğday, arpa, zeytinyağı ve şarabıkullarına gönder.

2.Ta.2: 16 Biz de sana gereken bütün tomrukları Lübnan'da keser, denizyoluyla, sallarla Yafa'ya kadar yüzdürürüz. Sonra sen tomruklarıalıp Yeruşalim'e götürürsün."

2.Ta.2: 17 Babası Davut'un yaptığı sayımdan sonra, Süleyman daİsrail'de yaşayan bütün yabancılar arasında bir sayım yaptı.Yabancıların sayısı 153 600 kişi olarak belirlendi.

2.Ta.2: 18 Bunlardan 70 000'_ne yük taşıma, 80 000'ine dağlarda taşkesme, 3 600'üne de işçileri çalıştırma görevi verildi.

Tapınağın Yapılışı(1Kr.6:1-29; 7:21)

BÖLÜM 3

2.Ta.3: 1 Süleyman bundan sonra RAB'bin Yeruşalim'de babası Davut'agöründüğü Moriya Dağı'nda RAB'bin Tapınağı'nı yaptırmaya başladı.Yevuslu Ornan'ın olan bu harman yerini Davut sağlamıştı.

2.Ta.3: 2 Süleyman krallığının dördüncü yılının ikinci ayının* ikincigününde yapıyı başlattı.

2.Ta.3: 3 Tanrı'nın Tapınağı için attığı temel, eski ölçülere görealtmış arşın*fg* uzunluğunda, yirmi arşın*fh* genişliğindeydi.D Not 3:3 "Altmış arşın": Yaklaşık 27 m.

2.Ta.3: 4 Tapınağın ön cephesini boydan boya kaplayan eyvanının genişliği yirmi arşın*fh*, yüksekliği yüz yirmi arşındı*fı*. Süleyman iç duvarları saf altınla kaplattı.D Not 3:3,4 "Yirmi arşın": Yaklaşık 9 m. 3:4 "Yüz yirmi arşın": Yaklaşık 54 m.

2.Ta.3: 5 Ana bölümün duvarlarını da önce çam tahtasıyla, sonra saf altınla kaplattı; hurma ağacı ve zincir motifleriyle süsletti.

2.Ta.3: 6 Tapınağı değerli taşlarla bezetti. Kullanılan altın Parvayim'den getirilmişti.

2.Ta.3: 7 Kirişleri, kapı eşiklerini, duvarlarla kapıları altınla kaplattı. Duvarlara Keruvlar* oydurdu.

2.Ta.3: 8 En Kutsal Yer'i* yaptı: Uzunluğu tapınağın genişliğine eşitti; uzunluğu da genişliği de yirmişer arşındı*fi*. En Kutsal Yer'in iç duvarlarını altı yüz talant*fj* saf altınla kaplattı.D Not 3:8 "Yirmi arşın": Yaklaşık 9 m. 3:8 "Altı yüz talant": Yaklaşık 20.7 ton.

2.Ta.3: 9 Altın çivilerin ağırlığı elli şekeldi*fk*. Süleyman yukarı odaları da altınla kaplattı.D Not 3:9 "Elli şekel": Yaklaşık 575 gr.

2.Ta.3: 10 En Kutsal Yer'de iki Keruv heykeli yaptırarak altınla kaplattı.

2.Ta.3: 11 Keruvlar'ın kanatlarının uzunluğu yirmi arşındı*fl*. Keruvlar'dan birinin kanadı beş arşındı*fm* ve tapınağın duvarına erişiyordu. Öbür kanat da beş arşındı*fm* ve öteki Keruv'un kanadına değiyordu.D Not 3:11,13 "Yirmi arşın": Yaklaşık 9 m. 3:11,12 "Beş arşın": Yaklaşık 2.3 m.

2.Ta.3: 12 Aynı şekilde öteki Keruv'un da kanadı beş arşındı*fm* ve tapınağın duvarına erişiyordu. Öbür kanat da beş arşındı*fm* ve birinci Keruv'un kanadına değiyordu.

2.Ta.3: 13 Ayakta duran ve açılmış kanatlarının uzunluğu yirmi arşın*fl* olan Keruvlar'ın yüzü ana bölüme bakıyordu.

2.Ta.3: 14 En Kutsal Yer'in perdesi lacivert, mor, kırmızı kumaştanve ince ketenden yapılmıştı. Üzerinde Keruv işlemeleri vardı.

2.Ta.3: 15 Süleyman otuz beşer arşın*fn* yüksekliğinde iki sütun yaptırıp tapınağın önüne diktirdi. Sütun başlıkları beşer arşın*fo* yüksekliğindeydi.D Not 3:15 "Otuz beş arşın": Yaklaşık 15.8 m. 3:15 "Beş arşın": Yaklaşık 2.3 m.

2.Ta.3: 16 Gerdanlığa benzer*fö* zincirler yaptırarak sütunlarınüzerine koydurdu. Yüz nar motifi yaptırıp zincirlere taktırdı.D Not 3:16 "Gerdanlığa benzer" ya da "İç odada".

2.Ta.3: 17 Sütunları tapınağın önüne diktirip sağdakine Yakin*fp*,soldakine Boaz*fr* adını verdi.D Not 3:17 "Yakin": "Pekiştirir" anlamına gelir. 3:17 "Boaz": "Güç O'ndadır (Tanrı'dadır)" anlamına gelebilir.

Tapınağın Eşyaları(1Kr.7:23-51)

BÖLÜM 4

2.Ta.4: 1 Süleyman tunçtan* bir sunak yaptırdı. Sunağın eniyleuzunluğu yirmişer arşın*fs*, yüksekliği on arşındı*fş*.D Not 4:1 "Yirmi arşın": Yaklaşık 9 m. 4:1,2 "On arşın": Yaklaşık 4.5 m.

2.Ta.4: 2 Dökme tunçtan on arşın*fş* çapında, beş arşın*ft*derinliğinde, çevresi otuz arşın*fu* yuvarlak bir havuz yaptırdı.D Not 4:2 "Beş arşın": Yaklaşık 2.3 m. 4:2 "Otuz arşın": Yaklaşık 13.5 m.

2.Ta.4: 3 Havuzun dışı boğa kabartmalarıyla kuşatılmıştı. Her arşında*fü* onar tane olan bu kabartmalar iki sıra halindeydi ve gövdeyle birlikte dökülmüştü.D Not 4:3 "Bir arşın": Yaklaşık 45 cm.

2.Ta.4: 4 Havuz üçü kuzeye, üçü batıya, üçü güneye, üçü de doğuya bakan on iki boğa heykeli üzerine oturtulmuştu. Boğaların sağrıları içe dönüktü.

2.Ta.4: 5 Havuzun çeperi dört parmak kalınlığındaydı; kenarları kâsekenarlarını, nilüferleri andırıyordu. Üç bin bat*fv* su alıyordu.D Not 4:5 "Üç bin bat": Yaklaşık 66 000 lt.

2.Ta.4: 6 Süleyman yıkama işleri için on kazan yaptırdı. Beşini sunağın güneyine, beşini kuzeyine yerleştirdi. Yakmalık sunuların* parçaları bunlarda yıkanırdı. Havuz ise kâhinlerin* yıkanması içindi.

2.Ta.4: 7 Süleyman tanıma uygun biçimde yaptırdığı on altın kandilliğitapınağın içine, beşi sağda, beşi solda olmak üzere yerleştirdi.

2.Ta.4: 8 Yaptırdığı on masanın beşini de tapınağın sağına, beşinisoluna yerleştirdi. Ayrıca yüz altın çanak yaptırdı.

2.Ta.4: 9 Kâhinlerin avlusunu, büyük avluyla kapılarını yaptırdı. Kapıları tunçla kaplattı.

2.Ta.4: 10 Havuzu ise tapınağın güneydoğu köşesine yerleştirdi.

2.Ta.4: 11 Hiram kovalar, kürekler, çanaklar yaptı. Böylece Kral Süleyman için üstlenmiş olduğu Tanrı'nın Tapınağı'yla ilgili işleri tamamlamış oldu:

2.Ta.4: 12 İki sütun ve iki yuvarlak sütun başlığı, bu başlıklarısüsleyen iki örgülü ağ,

2.Ta.4: 13 Sütunların yuvarlak başlıklarını süsleyen iki örgülü ağınüzerini ikişer sıra halinde süsleyen dört yüz nar motifi,

2.Ta.4: 14 On kazan ve ayaklıkları,

2.Ta.4: 15 Havuz ve havuzu taşıyan on iki boğa heykeli,

2.Ta.4: 16 Kovalar, kürekler, büyük çatallar. Huram-Avi'nin Kral Süleyman için RAB'bin Tapınağı'na yaptığı bütün eşyalar parlak tunçtandı.

2.Ta.4: 17 Kral bunları Şeria Ovası'nda, Sukkot ile Seredataarasındaki killi topraklarda döktürmüştü.

2.Ta.4: 18 Süleyman'ın yaptırdığı eşyalar o kadar çoktu ki, kullanılantuncun hesabı tutulmadı.

2.Ta.4: 19 Süleyman'ın Tanrı'nın Tapınağı için yaptırdığı altıneşyalar şunlardı: Altın sunak ve ekmeklerin Tanrı'nın huzuruna konduğu masalar,

2.Ta.4: 20 İç odanın önüne yerleştirilen ve kurala uygun olarakyakılan saf altından kandilliklerle kandilleri,

2.Ta.4: 21 Çiçek süslemeleri, kandiller, maşalar. -Bunlar saf altındandı.-

2.Ta.4: 22 Saf altın fitil maşaları, çanaklar, tabaklar, buhurdanlar ve tapınağın altın kapıları. En Kutsal Yer'in* ve ana bölümün kapıları da altındandı.

BÖLÜM 5

2.Ta.5: 1 RAB'bin Tapınağı'nın yapımı tamamlanınca Süleyman, babası Davut'un adadığı altın, gümüş ve öbür eşyaları getirip Tanrı'nın Tapınağı'nın hazine odalarına yerleştirdi.

Antlaşma Sandığı'nın Tapınağa Getirilmesi(1Kr.8:1-11)

2.Ta.5: 2 Süleyman RAB'bin Antlaşma Sandığı'nı* Davut Kenti olan Siyon'dan getirmek üzere İsrail halkının ileri gelenleriyle bütün oymak ve boy başlarını Yeruşalim'e çağırdı.

2.Ta.5: 3 Hepsi yedinci aydaki* bayramda kralın önünde toplandı.

2.Ta.5: 4 İsrail'in bütün ileri gelenleri toplanınca, Levililer Antlaşma Sandığı'nı yerden kaldırdılar.

2.Ta.5: 5 Sandığı, Buluşma Çadırı'nı ve çadırdaki bütün kutsal eşyaları Levili kâhinler tapınağa taşıdılar.

2.Ta.5: 6 Kral Süleyman ve bütün İsrail topluluğu Antlaşma Sandığı'nın önünde sayısız davar ve sığır kurban etti.

2.Ta.5: 7 Kâhinler RAB'bin Antlaşma Sandığı'nı tapınağın iç odasına, En Kutsal Yer'e* taşıyıp Keruvlar'ın* kanatlarının altına yerleştirdiler.

2.Ta.5: 8 Keruvlar'ın kanatları sandığın konduğu yerin üstüne kadar uzanıyor ve sandığı da, sırıklarını da örtüyordu.

2.Ta.5: 9 Sırıklar öyle uzundu ki, uçları iç odanın önünden görünüyordu. Ancak dışarıdan görünmüyordu. Bunlar hâlâ oradadır.

2.Ta.5: 10 Sandığın içinde Musa'nın Horev Dağı'nda koyduğu iki levhadan başka bir şey yoktu. Bunlar Mısır'dan çıkışlarında RAB'bin İsrailliler'le yaptığı antlaşmanın levhalarıydı.

2.Ta.5: 11 Kâhinler Kutsal Yer'den* çıktılar. Orada bulunan kâhinlerin hepsi, bölüklerinin sırasını beklemeden, kendilerini kutsamışlardı.

2.Ta.5: 12 Bütün Levili ezgiciler -Asaf, Heman, Yedutun, oğullarıyla kardeşleri- zillerle, çenk ve lirlerle, ince keten kuşanmış olarak sunağın doğusunda yerlerini almışlardı. Borazan çalan yüz yirmi kâhin onlara eşlik ediyordu.

2.Ta.5: 13 Borazan çalanlarla ezgiciler tek ses halinde RAB'beşükredip övgüler sunmaya başladılar. Borazan, zil ve çalgılarıneşliğinde seslerini yükselterek RAB'bi şöyle övdüler:"RAB iyidir; Sevgisi sonsuza dek kalıcıdır."O anda RAB'bin Tapınağı'nı bir bulut doldurdu.

2.Ta.5: 14 Bu bulut yüzünden kâhinler görevlerini sürdüremediler.Çünkü RAB Tanrı'nın görkemi tapınağı doldurmuştu.

Süleyman'ın Halka Verdiği Söylev(1Kr.8:12-21)

BÖLÜM 6

2.Ta.6: 1 O zaman Süleyman şöyle dedi:"Ya RAB, karanlık bulutlarda otururum demiştin.

2.Ta.6: 2 Senin için görkemli bir tapınak, sonsuza dek yaşayacağın birkonut yaptım."

2.Ta.6: 3 Kral ayakta duran bütün İsrail topluluğuna dönerek onlarıkutsadıktan sonra

2.Ta.6: 4 şöyle dedi: "Babam Davut'a verdiği sözü tutan İsrail'inTanrısı RAB'be övgüler olsun! RAB demişti ki,

2.Ta.6: 5 'Halkımı Mısır'dan çıkardığım günden bu yana, içinde bulunacağım*fy* bir tapınak yaptırmak için İsrail oymaklarına ait kentlerden hiçbirini seçmedim. İçlerinden halkım İsrail'i yönetecek birini de seçmedim.D Not 6:5 "İçinde bulunacağım": İbranice "Adım orada bulunacak". Benzer ifadeler 6:6,20'de de geçer.

2.Ta.6: 6 Ancak adımın içinde bulunacağı yer olarak Yeruşalim'i, halkım İsrail'i yönetmesi için Davut'u seçtim.

2.Ta.6: 7 "Babam Davut İsrail'in Tanrısı RAB'bin adına bir tapınakyapmayı yürekten istiyordu.

2.Ta.6: 8 Ama RAB, babam Davut'a, 'Adıma bir tapınak yapmayı yürektenistemen iyi bir şey dedi,

2.Ta.6: 9 'Ne var ki, adıma yapılacak bu tapınağı sen değil, öz oğlun yapacak.

2.Ta.6: 10 "RAB verdiği sözü yerine getirdi. RAB'bin sözü uyarınca, babam Davut'tan sonra İsrail tahtına ben geçtim ve İsrail'in Tanrısı RAB'bin adına tapınağı ben yaptırdım.

2.Ta.6: 11 Ayrıca RAB'bin İsrail halkıyla yaptığı antlaşmanın içinde korunduğu sandığı oraya yerleştirdim."

Süleyman'ın Duası(1Kr.8:22-53; Mez.132:8-10)

2.Ta.6: 12 Süleyman RAB'bin sunağının önünde, İsrail topluluğununkarşısında durup ellerini göklere açtı.

2.Ta.6: 13 Beş arşın*fz* uzunluğunda, beş arşın*fz* eninde, üç arşın*fa* yüksekliğinde tunç* bir kürsü yaptırıp avlunun ortasına kurdurmuştu. Bu kürsünün üstünde durdu, İsrail topluluğunun önünde diz çöküp ellerini göklere açtı.D Not 6:13 "Beş arşın": Yaklaşık 2.3 m. 6:13 "Üç arşın": Yaklaşık 1.4 m.

2.Ta.6: 14 "Ya RAB, İsrail'in Tanrısı, yerde ve gökte sana benzer başka tanrı yoktur" dedi, "Bütün yürekleriyle yolunu izleyen kullarınla yaptığın antlaşmaya bağlı kalırsın.

2.Ta.6: 15 Ağzınla kulun babam Davut'a verdiğin sözü bugün ellerinle yerine getirdin.

2.Ta.6: 16 "Şimdi, ya RAB, İsrail'in Tanrısı, kulun babam Davut'averdiğin öbür sözü de tutmanı istiyorum. Ona, 'Senin soyundanİsrail tahtına oturacakların ardı arkası kesilmeyecektir; yeterki, çocukların yasam uyarınca önümde senin gibi dikkatle yürüsünler demiştin.

2.Ta.6: 17 Ya RAB, İsrail'in Tanrısı, şimdi kulun Davut'a verdiğinsözü yerine getirmeni istiyorum.

2.Ta.6: 18 "Tanrı gerçekten yeryüzünde, insanlar arasında yaşar mı?Sen göklere, göklerin göklerine bile sığmazsın. Benim yaptığım bu tapınak ne ki!

2.Ta.6: 19 Ya RAB Tanrım, kulunun ettiği duayı, yalvarışı işit; duasına ve yakarışına kulak ver.

2.Ta.6: 20 Gözlerin gece gündüz, 'Adımı oraya yerleştireceğim! dediğin bu tapınağın üzerinde olsun. Kulunun buraya yönelerek ettiği duayı işit.

2.Ta.6: 21 Buraya yönelerek dua eden kulunun ve halkın İsrail'in yakarışını işit. Göklerden, oturduğun yerden kulak ver; duyunca bağışla.

2.Ta.6: 22 "Biri komşusuna karşı günah işleyip ant içmek zorundakaldığında, gelip bu tapınakta, senin sunağının önünde ant içerse,

2.Ta.6: 23 göklerden kulak ver ve gereğini yap. Suçluya karşılığınıvererek, suçsuzu haklı çıkararak kullarını yargıla.

2.Ta.6: 24 "Sana karşı günah işlediği için düşmanlarına yenik düşen halkın İsrail yine sana döner, adını anar, bu tapınakta dua edip yakararak önüne çıkarsa,

2.Ta.6: 25 göklerden kulak ver, halkın İsrail'in günahını bağışla.Onları kendilerine ve atalarına verdiğin ülkeye yine kavuştur.

2.Ta.6: 26 "Halkın sana karşı günah işlediği için gökler kapanıpyağmur yağmazsa, sıkıntıya düşen halkın buraya yönelip dua eder,adını anar ve günahlarından dönerse,

2.Ta.6: 27 göklerden kulak ver; kullarının, halkın İsrail'ingünahlarını bağışla. Onlara doğru yolda yürümeyi öğret, halkınamülk olarak verdiğin ülkene yağmurlarını gönder.

2.Ta.6: 28 "Ülkeyi kıtlık, salgın hastalık, samyeli, küf, tırtıl yada çekirgeler kavurduğunda, düşmanlar kentlerden birinde halkınıkuşattığında, herhangi bir felaket ya da hastalık ortalığı sardığında,

2.Ta.6: 29 halkından bir kişi ya da bütün halkın İsrail başına gelenfelaketi, acıyı kavrar, dua edip yakararak ellerini bu tapınağa doğru açarsa,

2.Ta.6: 30 göklerden, oturduğun yerden kulak ver ve bağışla. İnsanların yüreklerini yalnızca sen bilirsin. Onlara yaptıklarına göre davran ki,

2.Ta.6: 31 atalarımıza verdiğin bu ülkede yaşadıkları sürece sendenkorksunlar ve senin yolunda yürüsünler.

2.Ta.6: 32 "Halkın İsrail'den olmayan, ama senin yüce adını, gücünü,kudretini duyup uzak ülkelerden gelen yabancılar bu tapınağa gelip dua ederlerse,

2.Ta.6: 33 göklerden, oturduğun yerden kulak ver, yalvarışlarını yanıtla. Öyle ki, dünyanın bütün ulusları, halkın İsrail gibi, adını bilsin, senden korksun ve yaptırdığım bu tapınağın sana ait olduğunu*fb* öğrensin.D Not 6:33 "Sana ait olduğunu": İbranice "Senin adınla çağrıldığını."

2.Ta.6: 34 "Halkın, düşmanlarına karşı gösterdiğin yoldan savaşa giderken sana, seçtiğin bu kente ve adına yaptırdığım bu tapınağa yönelip dua ederse,

2.Ta.6: 35 dualarına, yakarışlarına göklerden kulak ver ve onları kurtar.

2.Ta.6: 36 "Sana karşı günah işlediklerinde -günah işlemeyen tek kişi yoktur- öfkelenip onları yakın ya da uzak bir ülkeye tutsak olarak götürecek düşmanlarının eline teslim edersen,

2.Ta.6: 37 onlar da tutsak oldukları ülkede pişmanlık duyup günahlarından döner, 'Günah işledik, yoldan sapıp kötülük yaptık diyerek sana yakarırlarsa,

2.Ta.6: 38 tutsak oldukları ülkede candan ve yürekten sana dönerlerse, atalarına verdiğin ülkelerine, seçtiğin kente ve adına yaptırdığım tapınağa yönelip dua ederlerse,

2.Ta.6: 39 göklerden, oturduğun yerden dualarına, yakarışlarına kulak ver, onları kurtar. Sana karşı günah işlemiş olan halkını bağışla.

2.Ta.6: 40 "Şimdi, ey Tanrım, bizi gör ve burada edilen duaya kulak ver.

2.Ta.6: 41 "Çık, ya RAB Tanrı, yaşayacağın yere, Gücünü simgeleyen Sandık'la birlikte. Ya RAB Tanrı, kâhinlerin kurtuluşu kuşansın, Sadık kulların iyiliklerinle sevinsinler.

2.Ta.6: 42 Ya RAB Tanrı, meshettiğin* krala yüz çevirme. Kulun Davut'a yaptığın iyilikleri anımsa*fc*."D Not 6:42 "Kulun Davut'a yaptığın iyilikleri anımsa" ya da "Kulun Davut'un yaptığı iyilikleri anımsa".

Tapınağın Adanması(1Kr.8:62-66)

BÖLÜM 7

2.Ta.7: 1 Süleyman duasını bitirince, gökten ateş yağdı; yakmalık sunularla* kurbanları yiyip bitirdi. RAB'bin görkemi tapınağı doldurdu.

2.Ta.7: 2 RAB'bin Tapınağı O'nun görkemiyle dolunca kâhinler tapınağa giremediler.

2.Ta.7: 3 Gökten yağan ateşi ve tapınağın üzerindeki RAB'bin görkeminigören İsrailliler avluda yüzüstü yere kapandılar; RAB'be tapınarak O'nu övdüler: "RAB iyidir; Sevgisi sonsuza dek kalıcıdır."

2.Ta.7: 4 Kral ve bütün halk RAB'bin önünde kurban kestiler.

2.Ta.7: 5 Kral Süleyman yirmi iki bin sığır, yüz yirmi bin davarkurban etti. Böylece kral ve halk Tanrı'nın Tapınağı'nı adamış oldular.

2.Ta.7: 6 Kâhinler yerlerini almışlardı. Kral Davut'un RAB'bi övmekiçin yaptırdığı ve "RAB'bin sevgisi sonsuza dek kalıcıdır"diyerek överken kullandığı çalgıları alan Levililer de yerlerinialmıştı. Levililer'in karşısında duran kâhinler borazanlarınıçalıyorlardı. Bu sırada bütün İsrailliler ayakta duruyordu.

2.Ta.7: 7 Süleyman RAB'bin Tapınağı'nın önündeki avlunun orta kısmınıkutsadı. Yakmalık sunularla esenlik sunularının* yağlıparçalarını orada sundu. Çünkü yaptırdığı tunç* sunak yakmalıksunuları, tahıl sunularını* ve yağlı parçaları almadı.

2.Ta.7: 8 Süleyman, Levo-Hamat'tan Mısır Vadisi'ne kadar her yerdengelen İsrailliler'in oluşturduğu çok büyük bir topluluklabirlikte bayramı yedi gün kutladı.

2.Ta.7: 9 Sekizinci gün kutsal bir toplantı yaptılar. Sunağı adamayayedi gün, bayramı kutlamaya da yedi gün ayırdılar.

2.Ta.7: 10 Kral yedinci ayın* yirmi üçüncü günü halkı evlerinegönderdi. RAB'bin, Davut, Süleyman ve halkı İsrail için yapmışolduğu iyilikten dolayı hepsi mutluydu, sevinçle coşuyordu.

Rab Süleyman'a Yine Görünüyor(1Kr.9:1-9)

2.Ta.7: 11 Süleyman RAB'bin Tapınağı'nı, sarayı ve RAB'binTapınağı'yla kendi sarayında yapmayı istediği bütün işleri başarıyla bitirince,

2.Ta.7: 12 RAB geceleyin ona görünerek şöyle dedi: "Duanı duydum.Burayı kendime kurban sunulan tapınak olarak seçtim.

2.Ta.7: 13 "Yağmur yağmasın diye göğü kapadığımda, toprağın ürününüyiyip bitirmesi için çekirgelere buyruk verdiğimde ya da halkımınarasına salgın hastalık gönderdiğimde,

2.Ta.7: 14 adımla çağrılan halkım alçakgönüllülüğü takınır, banayönelip dua eder, kötü yollarından dönerse, gökten onlarıduyacağım, günahlarını bağışlayıp ülkelerini sağlığa kavuşturacağım.

2.Ta.7: 15 Gözlerim burada edilen duaya açık, kulaklarım işitici olacak.

2.Ta.7: 16 Adım sürekli orada bulunsun diye bu tapınağı seçip kutsalkıldım. Gözlerim onun üstünde, yüreğim her zaman orada olacaktır.

2.Ta.7: 17 Sana gelince, baban Davut'un yaptığı gibi yollarımı izler,buyurduğum her şeyi yapar, kurallarıma ve ilkelerime uyarsan,

2.Ta.7: 18 baban Davut'la, 'İsrail tahtından senin soyunun ardı arkasıkesilmeyecektir diye yaptığım antlaşmaya bağlı kalıp krallığını pekiştireceğim.

2.Ta.7: 19 "Ama siz yollarımdan sapar, kurallarımı, buyruklarımıbırakır, gidip başka ilahlara kulluk eder, taparsanız,

2.Ta.7: 20 size verdiğim ülkeden sizi söküp atacağım, adıma kutsalkıldığım bu tapınağı terk edeceğim; burayı bütün uluslarınaşağılayıp alay ettiği bir yer durumuna getireceğim.

2.Ta.7: 21 Bu gösterişli tapınağın önünden geçenler hayretle, 'RAB buülkeyi ve tapınağı neden bu duruma getirdi? diye soracaklar.

2.Ta.7: 22 Ve diyecekler ki, 'İsrail halkı, atalarını Mısır'dançıkaran Tanrıları RAB'bi terk etti; başka ilahların ardındangitti, onlara tapıp kulluk etti. RAB bu yüzden bu kötülükleri başlarına getirdi."

Süleyman'ın Öbür Etkinlikleri(1Kr.9:10-28)

BÖLÜM 8

2.Ta.8: 1 Süleyman RAB'bin Tapınağı'yla kendi sarayını yirmi yılda bitirdi.

2.Ta.8: 2 Sonra Hiram'ın kendisine verdiği kentleri onarıp İsrailliler'in buralara yerleşmesini sağladı.

2.Ta.8: 3 Ardından Hamat-Sova üzerine yürüyerek orayı ele geçirdi.

2.Ta.8: 4 Çölde Tadmor Kenti'ni onardı. Hama yöresinde yaptırdığıbütün ambarlı kentlerin yapımını bitirdi.

2.Ta.8: 5 Yukarı ve Aşağı Beythoron'u yeniden kurup çevrelerinisurlarla, sürgülü kapılarla sağlamlaştırdı.

2.Ta.8: 6 Baalat'ı ve yönetimindeki bütün ambarlı kentleri, savaşarabalarıyla atların bulunduğu kentleri de onarıp güçlendirdi.Böylece Yeruşalim'de, Lübnan'da, yönetimi altındaki bütüntopraklarda her istediğini yaptırmış oldu.

2.Ta.8: 7 İsrail halkından olmayan Hititler*, Amorlular, Perizliler,Hivliler ve Yevuslular'dan artakalanlara gelince,

2.Ta.8: 8 Süleyman İsrail halkının yok etmediği bu insanların soyundangelip ülkede kalanları angaryaya koştu. Bu durum bugün de sürüyor.

2.Ta.8: 9 Ancak İsrail halkından hiç kimseye kölelik yaptırmadı. Onlarsavaşçı, birlik komutanı, savaş arabalarıyla atlıların komutanı olarak görev yaptılar.

2.Ta.8: 10 Kral Süleyman adına halkı denetleyen iki yüz elli görevli de İsrail halkındandı.

2.Ta.8: 11 Süleyman, "Karım İsrail Kralı Davut'un sarayında kalmamalı.Çünkü RAB'bin Antlaşma Sandığı'nın* girdiği yerler kutsaldır" diyerek firavunun kızını Davut Kenti'nden kendisi için yaptırdığı saraya getirtti.

2.Ta.8: 12 Tapınağın eyvanının önünde, yaptırdığı sunakta RAB'be yakmalık sunular* sundu.

2.Ta.8: 13 Şabat Günü*, Yeni Ay, yılın üç bayramı -Mayasız Ekmek, Haftalar ve Çardak bayramları*- için Musa'nın buyurduğu sunuları günü gününe sundu.

2.Ta.8: 14 Babası Davut'un koyduğu kural uyarınca, kâhin bölüklerine ayrı ayrı görevler verdi. Levililer'i Tanrı'yı övme ve her günün gerektirdiği işlerde kâhinlere yardım etme görevine atadı. Kapı nöbetçilerini de bölüklerine göre değişik kapılardagörevlendirdi. Çünkü Tanrı adamı Davut böyle buyurmuştu.

2.Ta.8: 15 Bunlar, hazine odalarına ilişkin konular dahil, hiçbir konuda kralın kâhinlerle Levililer'e verdiği buyruklardan ayrılmadılar.

2.Ta.8: 16 RAB'bin Tapınağı'nın temelinin atıldığı günden bitimine dek Süleyman'ın yapmak istediği her iş yerine getirildi. Böylece RAB'bin Tapınağı'nın yapımı tamamlanmış oldu.

2.Ta.8: 17 Bundan sonra Süleyman Esyon-Gever'e, Edom kıyısındaki Eylat'a gitti.

2.Ta.8: 18 Hiram ona denizi bilen gemiciler ve kendi görevlileri aracılığıyla gemiler gönderdi. Kral Süleyman'ın adamlarıyla birlikte Ofir'e giden bu gemiciler, dört yüz elli talant*fç* altın getirdiler.D Not 8:18 "Dört yüz elli talant": Yaklaşık 15.5 ton.

Saba Kraliçesi Süleyman'ı Ziyaret Ediyor(1Kr.10:1-13)

BÖLÜM 9

2.Ta.9: 1 Saba Kraliçesi, Süleyman'ın ününü duyunca, onu çetin sorularla sınamak için Yeruşalim'e geldi. Çeşitli baharat, çok miktarda altın ve değerli taşlarla yüklü büyük bir kervan eşliğinde gelen kraliçe, aklından geçen her şeyi Süleyman'lakonuştu.

2.Ta.9: 2 Süleyman onun bütün sorularına karşılık verdi. Kralın onayanıt bulmakta güçlük çektiği hiçbir konu olmadı.

2.Ta.9: 3-4 Süleyman'ın bilgeliğini, yaptırdığı sarayı, sofrasının zenginliğini, görevlilerinin oturup kalkışını, hizmetkârlarının ve sakilerinin özel giysileriyle yaptığı hizmeti, RAB'bin Tapınağı'nda sunduğu yakmalık sunuları* gören Saba Kraliçesi hayranlık içinde kaldı.

2.Ta.9: 5 Krala, "Ülkemdeyken, yaptıklarınla ve bilgeliğinle ilgili duyduklarım doğruymuş" dedi,

2.Ta.9: 6 "Ama gelip kendi gözlerimle görünceye dek anlatılanlara inanmamıştım. Büyük bilgeliğinin yarısı bile bana anlatılmadı. Duyduklarımdan daha üstünsün.

2.Ta.9: 7 Ne mutlu adamlarına! Ne mutlu sana hizmet eden görevlilere! Çünkü sürekli bilgeliğine tanık oluyorlar.

2.Ta.9: 8 Senden hoşnut kalan, adına egemenlik sürmen için seni tahta oturtan Tanrın RAB'be övgüler olsun! Tanrın İsrail'i sevdiği, sonsuza dek korumak istediği için, adaleti ve doğruluğu sağlaman için seni İsrail'e kral yaptı."

2.Ta.9: 9 Saba Kraliçesi krala 120 talant*fd* altın, çok büyük miktarda baharat ve değerli taşlar armağan etti. Krala armağan ettiği baharatın benzeri yoktu.D Not 9:9 "120 talant": Yaklaşık 4.1 ton.

2.Ta.9: 10 Bu arada Hiram'ın adamlarıyla Süleyman'ın adamları Ofir'denaltın, algum*fe* kerestesiyle değerli taşlar getirdiler.

2.Ta.9: 11 Kral, RAB'bin Tapınağı'yla sarayın basamaklarını,çalgıcıların lirleriyle çenklerini bu algum*fe* kerestesindenyaptırdı. Yahuda bölgesinde daha önce böylesi görülmemişti.D Not 9:10,11 "Algum": Ne çeşit ağaç olduğu bilinmiyor. Bir tür ardıç ağacı olduğu sanılıyor.

2.Ta.9: 12 Kral Süleyman Saba Kraliçesi'nin her isteğini, her dileğini yerine getirdi. Kraliçenin kendisine getirdiklerinden daha fazlasını ona verdi. Bundan sonra kraliçe adamlarıyla birlikte oradan ayrılıp kendi ülkesine döndü.

Kral Süleyman'ın Zenginliği(1Kr.10:14-29; 2Ta.1:14-17)

2.Ta.9: 13 Süleyman'a bir yılda gelen altının miktarı 666 talantı*ff* buluyordu.D Not 9:13 "666 talant": Yaklaşık 23 ton.

2.Ta.9: 14 Tüccarların ve alım satımla uğraşanların getirdiği altın bunun dışındaydı. Arabistan'ın bütün krallarıyla İsrail valileri de Süleyman'a altın, gümüş getiriyorlardı.

2.Ta.9: 15 Kral Süleyman dövme altından her biri altı yüz şekel*fg* ağırlığında iki yüz büyük kalkan yaptırdı.D Not 9:15 "Altı yüz şekel": Yaklaşık 6.9 kg.

2.Ta.9: 16 Ayrıca her biri üç yüz şekel*fh* ağırlığında dövme altından üç yüz küçük kalkan yaptırdı. Kral bu kalkanları Lübnan Ormanı adındaki saraya koydu.D Not 9:16 "Üç yüz şekel": Yaklaşık 3.5 kg.

2.Ta.9: 17 Kral fildişinden büyük bir taht yaptırıp saf altınla kaplattı.

2.Ta.9: 18 Tahtın altı basamağı, bir de altın ayak taburesi vardı. Bunlar tahta bağlıydı. Oturulan yerin iki yanında kollar, her kolun yanında birer aslan heykeli bulunuyordu.

2.Ta.9: 19 Altı basamağın iki yanında on iki aslan heykeli vardı. Hiçbir krallıkta böylesi yapılmamıştı.

2.Ta.9: 20 Kral Süleyman'ın kadehleriyle Lübnan Ormanı adındaki sarayın bütün eşyaları saf altından yapılmış, hiç gümüş kullanılmamıştı. Çünkü Süleyman'ın döneminde gümüşün değeri yoktu.

2.Ta.9: 21 Kralın gemileri Hiram'ın adamlarının yönetiminde Tarşiş'e*fı* giderdi. Bu gemiler üç yılda bir altın, gümüş, fildişi ve türlü maymunlarla*fi* yüklü olarak dönerlerdi.D Not 9:21 "Tarşiş'e" ya da "Uzun yola". 9:21 "Türlü maymunlarla" ya da "Maymunlar ve tavuskuşlarıyla".

2.Ta.9: 22 Kral Süleyman dünyanın bütün krallarından daha zengin, dahabilgeydi.

2.Ta.9: 23 Tanrı'nın Süleyman'a verdiği bilgeliği dinlemek için dünyanın bütün kralları onu görmek isterlerdi.

2.Ta.9: 24 Onu görmeye gelenler her yıl armağan olarak altın ve gümüş eşya, giysi, silah, baharat, at, katır getirirlerdi.

2.Ta.9: 25 Süleyman'ın atlarla savaş arabaları için dört bin ahırı, on iki bin atlısı vardı. Bunların bir kısmını savaş arabaları için ayrılan kentlere, bir kısmını da kendi yanına, Yeruşalim'e yerleştirdi.

2.Ta.9: 26 Fırat Irmağı'ndan Filist bölgesine, oradan da Mısır sınırına dek uzanan bölgedeki bütün krallara egemendi.

2.Ta.9: 27 Onun krallığı döneminde Yeruşalim'de gümüş taş değerine düştü. Sedir ağaçları Şefela'daki yabanıl incir ağaçları kadar bollaştı.

2.Ta.9: 28 Süleyman'ın atları Mısır'dan ve bütün öbür ülkelerden getirilirdi.

Süleyman'ın Ölümü(1Kr.11:41-43)

2.Ta.9: 29 Süleyman'ın yaptığı öbür işler, başından sonuna dek, Peygamber Natan'ın tarihinde, Şilolu Ahiya'nın peygamberlik yazılarında ve Bilici* İddo'nun Nevat oğlu Yarovam'a ilişkin görümlerinde yazılıdır.

2.Ta.9: 30 Süleyman kırk yıl süreyle bütün İsrail'i Yeruşalim'den yönetti.

2.Ta.9: 31 Süleyman ölüp atalarına kavuşunca babası Davut'un Kenti'nde gömüldü. Yerine oğlu Rehavam kral oldu.

İsrailliler Rehavam'a Başkaldırıyor(1Kr.12:1-20)

BÖLÜM 10

2.Ta.10: 1 Rehavam Şekem'e gitti. Çünkü bütün İsrailliler kendisini kral ilan etmek için orada toplanmışlardı.

2.Ta.10: 2 Kral Süleyman'dan kaçıp Mısır'a yerleşen Nevat oğlu Yarovambunu duyunca Mısır'dan döndü.

2.Ta.10: 3 İsrailliler Yarovam'ı çağırttılar. Birlikte gidip Rehavam'a şöyle dediler:

2.Ta.10: 4 "Baban üzerimize ağır bir boyunduruk koydu. Ama babanın üzerimize yüklediği ağır yükü ve boyunduruğu hafifletirsen sana kul köle oluruz."

2.Ta.10: 5 Rehavam, "Üç gün sonra yine gelin" yanıtını verince halk yanından ayrıldı.

2.Ta.10: 6 Kral Rehavam, babası Süleyman'a sağlığında danışmanlık yapan ileri gelenlere, "Bu halka nasıl yanıt vermemi öğütlersiniz?" diye sordu.

2.Ta.10: 7 İleri gelenler, "Halka iyi davranır, onları hoşnut eder, olumlu yanıt verirsen, sana her zaman kul köle olurlar" diye karşılık verdiler.

2.Ta.10: 8 Ne var ki, Rehavam ileri gelenlerin öğüdünü reddederekbirlikte büyüdüğü genç görevlilerine danıştı:

2.Ta.10: 9 "Siz ne yapmamı öğütlersiniz? 'Babanın üzerimize koyduğuboyunduruğu hafiflet diyen bu halka nasıl bir yanıt verelim?"

2.Ta.10: 10 Birlikte büyüdüğü gençler ona şu karşılığı verdiler: "Sana,'Babanın üzerimize koyduğu boyunduruğu hafiflet diyen halka deki, 'Benim küçük parmağım, babamın belinden daha kalındır.

2.Ta.10: 11 Babam size ağır bir boyunduruk yüklediyse, benboyunduruğunuzu daha da ağırlaştıracağım. Babam sizi kırbaçlayola getirdiyse, ben sizi akreplerle yola getireceğim."

2.Ta.10: 12 Yarovam'la bütün halk, kralın, "Üç gün sonra yine gelin"sözü üzerine, üçüncü gün Rehavam'ın yanına geldiler.

2.Ta.10: 13-14 İleri gelenlerin öğüdünü reddeden Kral Rehavam,gençlerin öğüdüne uyarak halka sert bir yanıt verdi: "Babamınsize yüklediği boyunduruğu ben daha da ağırlaştıracağım. Babamsizi kırbaçla yola getirdiyse, ben sizi akreplerle yola getireceğim."

2.Ta.10: 15 Kral halkı dinlemedi. Bu Tanrı'dandı. Çünkü Şilolu Ahiya aracılığıyla Nevat oğlu Yarovam'a verdiği sözü yerine getirmek için RAB bu olayı düzenlemişti.

2.Ta.10: 16 Kralın kendilerini dinlemediğini görünce, bütünİsrailliler,"İşay oğlu Davut'la ne ilgimiz, Ne de payımız var!" diye bağırdılar, "Ey İsrail halkı, haydi evimize dönelim! Davut'un soyu başının çaresine baksın." Böylece herkes evine döndü.

2.Ta.10: 17 Rehavam da yalnızca Yahuda kentlerinde yaşayanİsrailliler'e krallık yapmaya başladı.

2.Ta.10: 18 İsrailliler Kral Rehavam'ın gönderdiği angaryacıbaşıHadoram'ı taşa tutup öldürdüler. Bunun üzerine Kral Rehavam savaşarabasına atlayıp Yeruşalim'e kaçtı.

2.Ta.10: 19 İsrail halkı, Davut soyundan gelenlere hep başkaldırdı.

Şemaya'nın Peygamberliği(1Kr.12:21-24)

BÖLÜM 11

2.Ta.11: 1 Rehavam Yeruşalim'e varınca, İsrailliler'le savaşıp onları yeniden egemenliği altına almak amacıyla Yahuda ve Benyamin oymaklarından yüz seksen bin seçkin savaşçı topladı.

2.Ta.11: 2 Bu arada RAB, Tanrı adamı Şemaya'ya şöyle seslendi:

2.Ta.11: 3 "Süleyman oğlu Yahuda Kralı Rehavam'a, Yahuda ve Benyaminbölgesinde yaşayan bütün İsrailliler'e şunu söyle:

2.Ta.11: 4 'RAB diyor ki, İsrailli kardeşlerinize saldırmayın, onlarla savaşmayın. Herkes evine dönsün! Çünkü bu olayı ben düzenledim." RAB'bin bu sözlerini duyan halk Yarovam'a karşı savaşmaktan vazgeçti.

Rehavam Yahuda'yı Güçlendiriyor

2.Ta.11: 5 Rehavam Yeruşalim'de yaşadı ve savunma amacıyla Yahuda'dakişu kentleri onardı:

2.Ta.11: 6 Beytlehem, Etam, Tekoa,

2.Ta.11: 7 Beytsur, Soko, Adullam,

2.Ta.11: 8 Gat, Mareşa, Zif,

2.Ta.11: 9 Adorayim, Lakiş, Azeka,

2.Ta.11: 10 Sora, Ayalon, Hevron. Bunlar Yahuda ve Benyamin bölgesindesurlu kentlerdi.

2.Ta.11: 11 Rehavam bu kentlerin surlarını güçlendirerek buralarakomutanlar atadı; yiyecek, zeytinyağı, şarap depoladı.

2.Ta.11: 12 Her kent için kalkanlar, mızraklar sağladı. Kentleri iyicegüçlendirdi. Böylece Yahuda ve Benyamin bölgeleri onun denetimi altında kaldı.

2.Ta.11: 13 İsrail'in her bölgesinden kâhinlerle Levililer Rehavam'dan yana geçtiler.

2.Ta.11: 14 Levililer otlaklarını, mallarını bırakıp Yahuda ve Yeruşalim'e gelmişlerdi. Çünkü Yarovam'la oğulları onları RAB'bin kâhinliğinden uzaklaştırmıştı.

2.Ta.11: 15 Yarovam tapınma yerleri ve yaptırdığı teke ve buzağıbiçimindeki putlar için kâhinler atamıştı.

2.Ta.11: 16 İsrail'in her oymağından RAB'be, İsrail'in Tanrısı'nayönelmeye yürekten kararlı olanlar ise, atalarının Tanrısı RAB'bekurban sunmak için kâhinlerle Levililer'in ardından Yeruşalim'e geldiler.

2.Ta.11: 17 Üç yıl Davut'la Süleyman'ın izinde yürüyen bu kişiler,Süleyman oğlu Rehavam'ı destekleyerek Yahuda Krallığı'nı güçlendirdiler.

Rehavam'ın Ailesi

2.Ta.11: 18 Rehavam Davut oğlu Yerimot'un kızı Mahalat'la evlendi.Mahalat'ın annesi Avihayil, İşay oğlu Eliav'ın kızıydı.

2.Ta.11: 19 Mahalat Rehavam'a şu oğulları doğurdu: Yeuş, Şemarya, Zaham.

2.Ta.11: 20 Rehavam Mahalat'tan sonra Avşalom'un kızı Maaka ileevlendi. Maaka ona Aviya'yı, Attay'ı, Ziza'yı, Şelomit'i doğurdu.

2.Ta.11: 21 Rehavam Avşalom'un kızı Maaka'yı öbür eşleriyle cariyelerinin hepsinden daha çok severdi. Rehavam'ın on sekiz karısı, altmış cariyesi vardı. Bunlardan yirmi sekiz erkek, altmış kız çocuğu oldu.

2.Ta.11: 22 Rehavam Maaka'dan doğan Aviya'yı kral yapmak amacıyla onukardeşleri arasında önder ve tahta geçecek aday atadı.

2.Ta.11: 23 Bilgece davranarak oğullarının bazılarını Yahuda ve Benyamin topraklarına, surlu kentlere dağıttı. Onlara bol yiyecek sağladı ve birçok kadınla evlendirdi.

Şişak Yeruşalim'e Saldırıyor(1Kr.14:21-31)

BÖLÜM 12

2.Ta.12: 1 Rehavam krallığını pekiştirip güçlenince, İsrail*fj* halkıyla birlikte RAB'bin Yasası'na sırt çevirdi.D Not 12:1 "İsrail", yani "Yahuda".

2.Ta.12: 2 Rehavam'ın krallığının beşinci yılında Mısır Kralı Şişak Yeruşalim'e saldırdı. Çünkü Rehavam'la halk RAB'be ihanet etmişti.

2.Ta.12: 3 Şişak'ın bin iki yüz savaş arabası, altmış bin atlısı ve Mısır'dan onunla birlikte gelen Luvlu, Suklu, Kûşlu* sayısız askeri vardı.

2.Ta.12: 4 Şişak Yahuda'nın surlu kentlerini ele geçirerek Yeruşalim'e kadar geldi.

2.Ta.12: 5 Bu sırada Peygamber Şemaya, Rehavam'a ve Şişak yüzünden Yeruşalim'de toplanan Yahuda önderlerine gelip şöyle dedi: "RAB, 'Siz beni bıraktınız. Ben de sizi bırakıp Şişak'ın eline teslim ettim diyor."

2.Ta.12: 6 İsrail önderleriyle kral alçakgönüllü bir tutum takınarak, "RAB adildir" dediler.

2.Ta.12: 7 RAB onların alçakgönüllü bir tutum takındıklarını görünce, Şemaya'ya şöyle dedi: "Madem alçakgönüllü bir tutum takındılar, onları yok etmeyeceğim; biraz da olsa onları huzura kavuşturacağım. Öfkemi Şişak aracılığıyla Yeruşalim üzerineboşaltmayacağım.

2.Ta.12: 8 Ama onları Şişak'a köle edeceğim. Öyle ki, bana hizmet etmekle öbür ulusların krallarına hizmet etmek arasındaki farkı anlayabilsinler."

2.Ta.12: 9 Mısır Kralı Şişak Yeruşalim'e saldırdığında, Süleyman'ın yaptırmış olduğu altın kalkanlar dahil RAB'bin Tapınağı'nın ve sarayın bütün hazinelerini boşaltıp götürdü.

2.Ta.12: 10 Kral Rehavam bunların yerine tunç* kalkanlar yaptırarak sarayın kapı muhafızlarının komutanlarına emanet etti.

2.Ta.12: 11 Kral RAB'bin Tapınağı'na her gittiğinde, muhafızlar bu kalkanları taşıyarak ona eşlik eder, sonra muhafız odasına götürürlerdi.

2.Ta.12: 12 Rehavam'ın alçakgönüllü bir tutum takınması üzerine RAB'bin öfkesi dindi, onu büsbütün yok etmekten vazgeçti. Yahuda'da bazı iyi davranışlar da vardı.

2.Ta.12: 13 Kral Rehavam Yeruşalim'de krallığını pekiştirerek sürdürdü. Kral olduğunda kırk bir yaşındaydı. RAB'bin adını yerleştirmek için bütün İsrail oymaklarının yaşadığı kentler arasından seçtiği Yeruşalim Kenti'nde on yedi yıl krallık yaptı. Annesi Ammonlu Naama'ydı.

2.Ta.12: 14 Rehavam RAB'be yönelmeye yürekten kararlı olmadığı içinkötülük yaptı.

2.Ta.12: 15 Rehavam'ın yaptığı işler, başından sonuna dek, PeygamberŞemaya ve Bilici* İddo'nun soyla ilgili tarihinde yazılıdır.Rehavam'la Yarovam arasında sürekli savaş vardı.

2.Ta.12: 16 Rehavam ölüp atalarına kavuşunca, Davut Kenti'nde gömüldü.Rehavam'ın yerine oğlu Aviya kral oldu.

Aviya'nın Yahuda Krallığı(1Kr.15:1-8)

BÖLÜM 13

2.Ta.13: 1 İsrail Kralı Yarovam'ın krallığının on sekizinci yılında Aviya Yahuda Kralı oldu.

2.Ta.13: 2 Yeruşalim'de üç yıl krallık yaptı. Annesi Givalı Uriel'in kızı Mikaya'ydı.Aviya'yla Yarovam arasında savaş vardı.

2.Ta.13: 3 Aviya seçme yiğit askerlerden oluşan dört yüz bin kişilikbir orduyla savaşa çıktı. Yarovam da sekiz yüz bin seçme yiğitsavaşçıdan oluşan bir orduyla ona karşı savaş düzenine girdi.

2.Ta.13: 4 Aviya Efrayim dağlık bölgesindeki Semarayim Dağı'na çıkıpşöyle seslendi: "Ey Yarovam ve bütün İsrailliler, beni dinleyin!

2.Ta.13: 5 İsrail'in Tanrısı RAB'bin bozulmaz bir antlaşmayla*fk*İsrail Krallığı'nı sonsuza dek Davut'a ve soyuna verdiğini bilmiyor musunuz?D Not 13:5 "Bozulmaz bir antlaşma": İbranice "Tuz antlaşması".

2.Ta.13: 6 Nevat oğlu Yarovam efendisi Davut oğlu Süleyman'a başkaldırdı.

2.Ta.13: 7 Bir takım işe yaramaz kötü kişiler çevresinde toplanıp Süleyman oğlu Rehavam'a baskı yaptılar. O sırada Rehavam onlara karşı koyamayacak kadar genç ve deneyimsizdi.

2.Ta.13: 8 "Şimdi de siz Davut soyunun elindeki RAB'bin Krallığı'na karşı gelmeyi tasarlıyorsunuz. Büyük bir ordusunuz. Üstelik Yarovam'ın ilahlarınız olsun diye yaptırdığı altın buzağılar da yanınızda.

2.Ta.13: 9 RAB'bin kâhinlerini, Harunoğulları'yla Levililer'i kovmadınız mı? Onların yerine öbür halklar gibi kendinize kâhinler atamadınız mı? Atanmak için bir boğa ve yedi koçla gelen herkes, tanrı olmayanlara kâhin olabiliyor.

2.Ta.13: 10 "Ama bizim Tanrımız RAB'dir, O'nu bırakmadık. RAB'be hizmeteden kâhinler Harun soyundandır. Levililer de onlara yardımcıdır.

2.Ta.13: 11 Onlar her sabah, her akşam RAB'be yakmalık sunular* sunar, hoş kokulu buhur yakar, dinsel açıdan temiz masanın üzerine adak ekmeklerini* dizerler. Her akşam altın kandilliğin kandillerini yakarlar. Biz Tanrımız RAB'bin buyruklarını yerine getiriyoruz. Oysa siz O'na sırt çevirdiniz.

2.Ta.13: 12 Tanrı bizimledir, O önderimizdir. O'nun kâhinleri borazanlarla size karşı savaş çağrısı yapacaklar. Ey İsrail halkı, atalarınızın Tanrısı RAB'be karşı savaşmayın; çünkü başaramazsınız."

2.Ta.13: 13 Yarovam askerlerinin bir bölümüyle Yahudalılar'ı öndenkarşılarken, öbür bölümünü arkalarında pusu kurmaya göndermişti.

2.Ta.13: 14 Yahudalılar önden, arkadan kuşatıldıklarını görünce, RAB'beyakardılar. Kâhinler borazanlarını çaldı.

2.Ta.13: 15 Yahudalılar savaş çığlıkları attığı anda, Tanrı Yarovam'laİsrailliler'i Aviya'yla Yahudalılar'ın önünde yenilgiye uğrattı.

2.Ta.13: 16 İsrailliler Yahudalılar'ın önünden kaçtı. Tanrı onlarıYahudalılar'ın eline teslim etti.

2.Ta.13: 17 Aviya'yla ordusu İsrailliler'i bozguna uğrattı.İsrailliler'den beş yüz bin seçme asker öldürüldü.

2.Ta.13: 18 Böylece İsrailliler yenilgiye uğradı, Yahudalılar'sa zaferkazandı. Çünkü Yahudalılar atalarının Tanrısı RAB'be güvenmişlerdi.

2.Ta.13: 19 Aviya Yarovam'ı kovaladı. Yarovam'a ait Beytel, Yeşana,Efron kentleriyle çevrelerindeki köyleri ele geçirdi.

2.Ta.13: 20 Aviya'nın krallığı döneminde Yarovam bir daha eski gücünütoparlayamadı. Sonunda RAB onu cezalandırdı, Yarovam öldü.

2.Ta.13: 21 Aviya ise gitgide krallığını güçlendirdi. On dört kadınlaevlenip yirmi iki erkek, on altı kız babası oldu.

2.Ta.13: 22 Aviya'nın yaptığı öbür işler, uygulamaları ve söyledikleri,Peygamber İddo'nun yorumunda yazılıdır.

BÖLÜM 14

2.Ta.14: 1 Aviya ölüp atalarına kavuşunca, Davut Kenti'nde gömüldü,yerine oğlu Asa kral oldu. Ülke Asa'nın yönetimi altında on yıl barış içinde yaşadı.

Asa'nın Yahuda Krallığı(1Kr.15:9-12)

2.Ta.14: 2 Asa Tanrısı RAB'bin gözünde iyi ve doğru olanı yaptı.

2.Ta.14: 3 Yabancı ilahların sunaklarını, puta tapılan yerlerikaldırdı. Dikili taşları parçaladı, Aşera* putlarını devirdi.

2.Ta.14: 4 Yahudalılar'dan atalarının Tanrısı RAB'be yönelmelerini,O'nun yasasına ve buyruklarına uymalarını istedi.

2.Ta.14: 5 Yahuda'nın bütün kentlerinden puta tapılan yerlerle buhursunaklarını kaldırdı. Ülke onun yönetimi altında barış içinde yaşadı.

2.Ta.14: 6 Ülke barış içinde olduğu için Asa Yahuda'daki bazı kentlerisurlarla çevirdi. O yıllarda kimse ona karşı savaş açmadı. ÇünküRAB ona esenlik vermişti.

2.Ta.14: 7 Asa Yahudalılar'a, "Bu kentleri onaralım" dedi, "Onları surlarla kuşatıp kulelerle, kapılarla, sürgülerle güçlendirelim. Ülke hâlâ bizim elimizde, çünkü Tanrımız RAB'be yöneldik, O da bizi her yandan esenlikle kuşattı." Böylece yapım işlerini başarıyla bitirdiler.

2.Ta.14: 8 Asa'nın Yahudalılar'la Benyaminliler'den oluşan bir ordusuvardı. Yahudalılar büyük kalkan ve mızraklarla donanmış üç yüzbin kişiydi. Benyaminliler ise küçük kalkan ve yay taşıyan ikiyüz seksen bin kişiydi. Bunların hepsi yiğit savaşçılardı.

2.Ta.14: 9 Kûşlu* Zerah binlerce asker ve üç yüz savaş arabasıyla Mareşa'ya ilerledi.

2.Ta.14: 10 Asa ona karşı durmak için yola çıktı. İki ordu Mareşayakınlarında Sefata Vadisi'nde savaş düzeni aldı.

2.Ta.14: 11 Asa, Tanrısı RAB'be, "Ya RAB, güçlünün karşısında güçsüzeyardım edebilecek senden başka kimse yoktur" diye yakardı, "EyTanrımız RAB, bize yardım et, çünkü sana güveniyoruz. Seninadınla bu kalabalığa karşı çıktık. Ya RAB, sen bizimTanrımız'sın. İnsanlar sana karşı zafer kazanmasın."

2.Ta.14: 12 RAB Kûşlular'ı Asa'yla Yahudalılar'ın önünde bozgunauğrattı. Kûşlular kaçmaya başladı.

2.Ta.14: 13 Asa ordusuyla onları Gerar'a kadar kovaladı. Kûşlular'dankurtulan olmadı. RAB'bin ve ordusunun önünde kırıldılar.Yahudalılar çok miktarda mal yağmalayıp götürdüler.

2.Ta.14: 14 Gerar'ın çevresindeki bütün köyleri yerle bir ettiler.Çünkü RAB'bin dehşeti onları sarmıştı. Bu köylerde çok malolduğundan onları yağmaladılar.

2.Ta.14: 15 Çobanların çadırlarına da saldırdılar. Çok sayıda davar vedeveyi alıp Yeruşalim'e döndüler.

Asa'nın Yaptığı Yenilikler(1Kr.15:13-15)

BÖLÜM 15

2.Ta.15: 1 Tanrı'nın Ruhu Odet oğlu Azarya'nın üzerine indi.

2.Ta.15: 2 Azarya, Kral Asa'ya gidip şöyle dedi: "Ey Asa, ey Yahuda ve Benyamin halkı, beni dinleyin! RAB'le birlikte olduğunuz sürece, O da sizinle olacaktır. O'nu ararsanız bulursunuz. Ama O'nu bırakırsanız, O da sizi bırakır.

2.Ta.15: 3 İsrail halkı uzun süre gerçek Tanrı'dan, eğitici kâhinlerden ve yasadan uzak yaşadı.

2.Ta.15: 4 Ama sıkıntıya düştüklerinde İsrail'in Tanrısı RAB'be döndüler, O'nu arayıp buldular.

2.Ta.15: 5 O günlerde yolcuların güvenliği yoktu. Çünkü çevre ülkelerde yaşayanların tümü büyük kargaşa içindeydi.

2.Ta.15: 6 Ulus ulusu, kent kenti ezmeye çalışıyordu. Çünkü Tanrıonları çeşitli sıkıntılarla tedirgin ediyordu.

2.Ta.15: 7 Ama siz güçlü olun, cesaretinizi yitirmeyin. Yaptıklarınızınkarşılığını alacaksınız."

2.Ta.15: 8 Asa bu sözleri, Peygamber Odet'in oğlu Azarya'nın*fl* peygamberliğini duyunca, cesaret buldu. Yahuda ve Benyamin topraklarından, Efrayim'in dağlık bölgesinde ele geçirdiği kentlerden iğrenç putları kaldırdı. RAB'bin Tapınağı'nıneyvanının önündeki RAB'bin sunağını onardı.D Not 15:8 Bazı Vulgata elyazmaları "Peygamber Odet'in oğlu Azarya'nın", Masoretik metin "Peygamber Odet'in" (bkz. 15:1).

2.Ta.15: 9 Efrayim'den, Manaşşe'den, Şimon'dan gelen birçok İsrailli, Tanrısı RAB'bin Asa'yla birlikte olduğunu görünce onun tarafına geçti. Asa bu gelenlerle Yahuda ve Benyamin halkını bir araya topladı.

2.Ta.15: 10 Asa'nın krallığının on beşinci yılının üçüncü ayında* Yeruşalim'de toplandılar.

2.Ta.15: 11 Yağmalamış oldukları hayvanlardan yedi yüz sığırla yedi bin davarı o gün RAB'be kurban ettiler.

2.Ta.15: 12 Bütün yürekleriyle, bütün canlarıyla atalarının Tanrısı RAB'be yönelmek için antlaşma yaptılar.

2.Ta.15: 13 Büyük küçük, kadın erkek, kim İsrail'in Tanrısı RAB'be yönelmezse öldürülecekti.

2.Ta.15: 14 Yüksek sesle bağırarak, borazan ve boru çalarak RAB'bin önünde ant içtiler.

2.Ta.15: 15 Yahudalılar bütün yürekleriyle içtikleri ant için sevindiler. RAB'bi istekle arayıp buldular. O da onları her yandan esenlikle kuşattı.

2.Ta.15: 16 Kral Asa annesi Maaka'nın kraliçeliğini elinden aldı. Çünkü o Aşera* için iğrenç bir put yaptırmıştı. Asa bu iğrenç putu kesip parçaladıktan sonra Kidron Vadisi'nde yaktı.

2.Ta.15: 17 Ancak İsrail'den*fm* puta tapılan yerleri kaldırmadı. Ama yaşamı boyunca yüreğini RAB'be adadı.D Not 15:17 "İsrail", yani "Yahuda".

2.Ta.15: 18 Babasının ve kendisinin adadığı altını, gümüşü ve eşyaları Tanrı'nın Tapınağı'na getirdi.

2.Ta.15: 19 Asa'nın krallığının otuz beşinci yılına kadar savaş olmadı.

Asa'nın Son Yılları(1Kr.15:16-24)

BÖLÜM 16

2.Ta.16: 1 Yahuda Kralı Asa'nın krallığının otuz altıncı yılında İsrail Kralı Baaşa Yahuda'ya saldırmaya hazırlanıyordu. Asa'nın topraklarına giriş çıkışı engellemek amacıyla, Rama Kenti'ni güçlendirmeye başladı.

2.Ta.16: 2 Bunun üzerine Asa, RAB'bin Tapınağı'nın ve sarayınhazinelerindeki altın ve gümüşü çıkararak şu haberle birlikteŞam'da oturan Aram Kralı Ben-Hadat'a gönderdi:

2.Ta.16: 3 "Babamla baban arasında olduğu gibi seninle benim aramızdada bir antlaşma olsun. Sana gönderdiğim bu altınlara, gümüşlerekarşılık, sen de İsrail Kralı Baaşa ile yaptığın antlaşmayı boz,topraklarımdan askerlerini çeksin."

2.Ta.16: 4 Kral Asa'nın önerisini kabul eden Ben-Hadat, ordukomutanlarını İsrail kentlerinin üzerine gönderdi. İyon'u, Dan'ı,Avel-Mayim'i, Naftali'nin bütün ambarlı kentlerini ele geçirdiler.

2.Ta.16: 5 Baaşa bunu duyunca Rama'nın yapımını durdurup işe son verdi.

2.Ta.16: 6 Kral Asa bütün Yahudalılar'ı çağırttı; Baaşa'nın Rama'nın yapımında kullandığı taşlarla keresteleri alıp götürdüler. Asa bunlarla Geva ve Mispa kentlerini onardı.

2.Ta.16: 7 O sırada Bilici* Hanani Yahuda Kralı Asa'ya gelip şöylededi: "Tanrın RAB'be güveneceğine Aram Kralı'na güvendin. Buyüzden Aram Kralı'nın ordusu elinden kurtuldu.

2.Ta.16: 8 Kûşlular'la* Luvlular, çok sayıda savaş arabaları,atlılarıyla büyük bir ordu değil miydiler? Ama sen RAB'begüvendin, O da onları eline teslim etti.

2.Ta.16: 9 RAB'bin gözleri bütün yürekleriyle kendisine bağlı olanlaragüç vermek için her yeri görür. Akılsızca davrandın. Bundan böylehep savaş içinde olacaksın."

2.Ta.16: 10 Asa biliciye öfkelenip onu cezaevine attırdı. Çünküsöyledikleri onu kızdırmıştı. Halktan bazı kişilere de baskı yaptı.

2.Ta.16: 11 Asa'nın yaptığı işler, başından sonuna dek, Yahuda veİsrail krallarının tarihinde yazılıdır.

2.Ta.16: 12 Asa, krallığının otuz dokuzuncu yılında ayaklarındanhastalandı. Durumu çok ağırdı. Hastalığında RAB'be yöneleceğinehekimlere başvurdu.

2.Ta.16: 13 Asa krallığının kırk birinci yılında ölüp atalarına kavuştu.

2.Ta.16: 14 Onu özel olarak hazırlanmış, güzel kokulu çeşit çeşitbaharat dolu bir sedyeye yatırarak Davut Kenti'nde kendisi içinyaptırdığı mezara gömdüler. Onuruna çok büyük bir ateş yaktılar.

Yehoşafat'ın Yahuda Krallığı

BÖLÜM 17

2.Ta.17: 1 Asa'nın yerine oğlu Yehoşafat kral oldu. Yehoşafat İsrail'e karşı krallığını pekiştirdi.

2.Ta.17: 2 Yahuda'nın bütün surlu kentlerine askeri birlikler yerleştirdi; Yahuda'ya ve babası Asa'nın ele geçirmiş olduğu Efrayim kentlerine de asker yerleştirdi.

2.Ta.17: 3 RAB Yehoşafat'laydı. Çünkü Yehoşafat atası Davut'un başlangıçtaki yollarını izledi; Baallar'a* yöneleceğine,

2.Ta.17: 4 babasının Tanrısı'na yöneldi; İsrail halkının yaptıklarına değil, Tanrı'nın buyruklarına uydu.

2.Ta.17: 5 RAB onun yönetimi altındaki krallığı pekiştirdi. Bütün Yahudalılar ona armağanlar getirdi. Böylece Yehoşafat büyük zenginliğe ve onura kavuştu.

2.Ta.17: 6 Yüreği RAB'de*fn* cesaret buldu, puta tapılan yerleri ve Aşera* putlarını Yahuda'dan kaldırdı.D Not 17:6 "RAB'de": İbranice "RAB'bin yollarında".

2.Ta.17: 7 Yehoşafat krallığının üçüncü yılında halka öğretmek amacıyla görevlilerinden Ben-Hayil'i, Ovadya'yı, Zekeriya'yı, Netanel'i, Mikaya'yı Yahuda kentlerine gönderdi.

2.Ta.17: 8 Onlarla birlikte şu Levililer'i de gönderdi: Şemaya, Netanya, Zevadya, Asahel, Şemiramot, Yehonatan, Adoniya, Toviya, Tov-Adoniya. Kâhinlerden Elişama ile Yehoram'ı gönderdi.

2.Ta.17: 9 RAB'bin Yasa Kitabı'nı yanlarına alıp Yahuda'da halkaöğrettiler. Bütün Yahuda kentlerini dolaşarak halka ders verdiler.

2.Ta.17: 10 Yahuda'yı çevreleyen ülkelerin krallıklarını RAB korkususardı. Bu yüzden Yehoşafat'a karşı savaşamadılar.

2.Ta.17: 11 Bazı Filistliler Yehoşafat'a haraç olarak armağanlar ve gümüş verdiler. Araplar da ona davar getirdiler: Yedi bin yedi yüz koçla yedi bin yedi yüz teke.

2.Ta.17: 12 Yehoşafat giderek güçlendi. Yahuda'da kaleler, ambarlı kentler yaptırdı.

2.Ta.17: 13 Yahuda kentlerinde birçok işler yaptı. Yeruşalim'e deneyimli yiğit savaşçılar yerleştirdi.

2.Ta.17: 14 Bunlar boylarına göre şöyle kaydedilmişlerdi: Yahuda'dan binbaşılar: Komutan Adna ve komutasında 300 000 yiğit asker;

2.Ta.17: 15 Yanında Komutan Yehohanan ve komutasında 280 000 asker;

2.Ta.17: 16 Onun yanında kendini RAB'bin hizmetine adayan Zikri oğluAmatsya ve komutasında 200 000 yiğit asker.

2.Ta.17: 17 Benyamin oymağından: Yiğit bir savaşçı olan Elyada ilekomutasında yay ve kalkanla silahlanmış 200 000 asker;

2.Ta.17: 18 Yanında Yehozavat ve komutasında savaşmak üzere donatılmış180 000 asker.

2.Ta.17: 19 Bunlar kralın surlu Yahuda kentlerine yerleştirdiği askerlerin yanısıra, ona hizmet ediyorlardı.

Peygamber Mikaya Ahav'ı Uyarıyor(1Kr.22:1-28)

BÖLÜM 18

2.Ta.18: 1 Büyük bir zenginlik ve onura kavuşan Yehoşafat, evlilik bağıyla Ahav'a akraba oldu.

2.Ta.18: 2 Birkaç yıl sonra Samiriye Kenti'nde yaşayan Ahav'ı görmeye gitti. Ahav onun ve yanındakilerin onuruna birçok davar, sığır keserek Ramot-Gilat'a saldırmak için onu kışkırttı.

2.Ta.18: 3 İsrail Kralı Ahav, Yahuda Kralı Yehoşafat'a, "Ramot-Gilat'a karşı benimle birlikte savaşır mısın?" diye sordu. Yehoşafat, "Beni kendin, halkımı halkın say. Savaşta sana eşlik edeceğiz" diye yanıtladı,

2.Ta.18: 4 "Ama önce RAB'be danışalım" diye ekledi.

2.Ta.18: 5 İsrail Kralı Ahav dört yüz peygamber toplayıp, "Ramot-Gilat'a karşı savaşalım mı, yoksa vaz mı geçeyim?" diye sordu. Peygamberler, "Savaş, çünkü Tanrı kenti senin eline teslim edecek" diye yanıtladılar.

2.Ta.18: 6 Ama Yehoşafat, "Burada danışabileceğimiz RAB'bin başka peygamberi yok mu?" diye sordu.

2.Ta.18: 7 İsrail Kralı, "Yimla oğlu Mikaya adında biri daha var" diye yanıtladı, "Onun aracılığıyla RAB'be danışabiliriz. Ama ben ondan nefret ederim. Çünkü benimle ilgili hiç iyi peygamberlik etmez, hep kötü şeyler söyler." Yehoşafat, "Böyle konuşmaman gerekir, ey kral!" dedi.

2.Ta.18: 8 İsrail Kralı bir görevli çağırıp, "Hemen Yimla oğlu Mikaya'yı getir!" diye buyurdu.

2.Ta.18: 9 İsrail Kralı Ahav ile Yahuda Kralı Yehoşafat kral giysileriyle Samiriye Kapısı'nın girişinde, harman yerine konan tahtlarında oturuyorlardı. Bütün peygamberler de onların önünde peygamberlik ediyordu.

2.Ta.18: 10 Kenaana oğlu Sidkiya, yaptığı demir boynuzları göstererek şöyle dedi: "RAB diyor ki, 'Aramlılar'ı yok edinceye dek onları bu boynuzlarla vuracaksın."

2.Ta.18: 11 Öteki peygamberlerin hepsi de aynı şeyi söylediler: "Ramot- Gilat'a saldır, kazanacaksın! Çünkü RAB onları senin eline teslim edecek."

2.Ta.18: 12 Mikaya'yı çağırmaya giden görevli ona, "Bak! Peygamberler bir ağızdan kral için olumlu şeyler söylüyorlar" dedi, "Rica ederim, senin sözün de onlarınkine uygun olsun; olumlu bir şey söyle."

2.Ta.18: 13 Mikaya, "Yaşayan RAB'bin hakkı için, Tanrım ne derse onu söyleyeceğim" diye karşılık verdi.

2.Ta.18: 14 Mikaya gelince kral, "Mikaya, Ramot-Gilat'a karşı savaşa gidelim mi, yoksa vaz mı geçeyim?" diye sordu. Mikaya, "Saldırın, kazanacaksınız! Çünkü onlar sizin elinize teslim edilecek" diye yanıtladı.

2.Ta.18: 15 Bunun üzerine kral, "RAB'bin adına bana gerçeğin dışındabir şey söylemeyeceğine ilişkin sana kaç kez ant içireyim?" diye sordu.

2.Ta.18: 16 Mikaya şöyle karşılık verdi: "İsrailliler'i dağlaradağılmış çobansız koyunlar gibi gördüm. RAB, 'Bunların sahibiyok. Herkes güvenlik içinde evine dönsün dedi."

2.Ta.18: 17 İsrail Kralı Ahav Yehoşafat'a, "Benimle ilgili iyipeygamberlik etmez, hep kötü şeyler söyler dememiş miydim?" dedi.

2.Ta.18: 18 Mikaya konuşmasını sürdürdü: "Öyleyse RAB'bin sözünüdinleyin! Gördüm ki, RAB tahtında oturuyor, bütün gökselvarlıklar da sağında, solunda duruyordu.

2.Ta.18: 19 RAB sordu: 'Ramot-Gilat'a saldırıp ölsün diye İsrail KralıAhav'ı kim kandıracak? "Kimi şöyle, kimi böyle derken,

2.Ta.18: 20 bir ruh çıkıp RAB'bin önünde durdu ve, 'Ben onukandıracağım dedi. "RAB, 'Nasıl? diye sordu.

2.Ta.18: 21 "Ruh, 'Aldatıcı ruh olarak gidip Ahav'ın bütünpeygamberlerine yalan söyleteceğim diye karşılık verdi."RAB, 'Onu kandırmayı başaracaksın dedi, 'Git, dediğini yap.

2.Ta.18: 22 "İşte RAB bu peygamberlerinin ağzına aldatıcı bir ruhkoydu. Çünkü sana kötülük etmeye karar verdi."

2.Ta.18: 23 Kenaana oğlu Sidkiya yaklaşıp Mikaya'nın yüzüne bir tokatattı. "RAB'bin Ruhu nasıl benden çıkıp da seninle konuştu?" dedi.

2.Ta.18: 24 Mikaya, "Gizlenmek için bir iç odaya girdiğin güngöreceksin" diye yanıtladı.

2.Ta.18: 25 Bunun üzerine İsrail Kralı, "Mikaya'yı kentin yöneticisiAmon'a ve kralın oğlu Yoaş'a götürün" dedi,

2.Ta.18: 26 "Ben güvenlik içinde dönünceye dek bu adamı cezaevindetutmalarını, ona su ve ekmekten başka bir şey vermemelerini söyleyin!"

2.Ta.18: 27 Mikaya, "Eğer sen güvenlik içinde dönersen, RAB benimaracılığımla konuşmamış demektir" dedi ve, "Herkes bunu duysun!" diye ekledi.

Ahav'ın Ölümü(1Kr.22:29-35)

2.Ta.18: 28 İsrail Kralı Ahav'la Yahuda Kralı Yehoşafat Ramot-Gilat'asaldırmak için yola çıktılar.


2.Ta.18: 29 İsrail Kralı, Yehoşafat'a, "Ben kılık değiştirip savaşaöyle gireceğim, ama sen kral giysilerini giy" dedi. Böyleceİsrail Kralı kılığını değiştirdi, sonra savaşa girdiler.

2.Ta.18: 30 Aram Kralı, savaş arabalarının komutanlarına, "İsrail Kralıdışında, büyük küçük hiç kimseye saldırmayın!" diye buyruk vermişti.

2.Ta.18: 31 Savaş arabalarının komutanları Yehoşafat'ı görünce, İsrailKralı sanıp saldırmak için ona döndüler. Yehoşafat yakarmayabaşladı. RAB Tanrı ona yardım edip saldıranların yönünü değiştirdi.

2.Ta.18: 32 Komutanlar onun İsrail Kralı olmadığını anlayınca peşini bıraktılar.

2.Ta.18: 33 O sırada bir asker rasgele attığı bir okla İsrail Kralı'nızırhının parçalarının birleştiği yerden vurdu. Kral arabacısına,"Dönüp beni savaş alanından çıkar, yaralandım" dedi.

2.Ta.18: 34 Savaş o gün şiddetlendi. Arabasında Aramlılar'a karşıakşama kadar dayanan İsrail Kralı gün batımında öldü.

Bilici Yehu Yehoşafat'ı Paylıyor

BÖLÜM 19

2.Ta.19: 1 Yahuda Kralı Yehoşafat ise Yeruşalim'deki sarayına güvenlik içinde döndü.

2.Ta.19: 2 Hanani oğlu Bilici* Yehu, Kral Yehoşafat'ı karşılamayagiderek ona şöyle dedi: "Kötülere yardım edip RAB'den nefretedenleri mi sevmen gerekir? Bunun için RAB'bin öfkesi senin üstünde olacak.

2.Ta.19: 3 Ancak, bazı iyi yönlerin de var. Ülkeden Aşera* putlarını kaldırıp attın ve yürekten Tanrı'ya yönelmeye karar verdin." Yehoşafat'ın Yaptığı Yenilikler

2.Ta.19: 4 Yehoşafat Yeruşalim'de yaşadı. Beer-Şeva'dan Efrayim dağlık bölgesine kadar yine halkın arasında dolaşarak onları atalarının Tanrısı RAB'be döndürdü.

2.Ta.19: 5 Ülkeye, Yahuda'nın bütün surlu kentlerine yargıçlar atadı.

2.Ta.19: 6 Onlara, "Yaptıklarınıza dikkat edin" dedi, "Çünkü insan adına değil, yargı verirken sizinle olan RAB adına yargılayacaksınız.

2.Ta.19: 7 Onun için RAB'den korkun, dikkatle yargılayın. Çünkü Tanrımız RAB kimsenin haksızlık yapmasına, kimseyi kayırmasına, rüşvet almasına göz yummaz."

2.Ta.19: 8 RAB'bin yargılarını uygulamak, davalara bakmak için Yehoşafat Yeruşalim'e de bazı Levililer'i, kâhinleri, İsrail*fo* boy başlarını atadı. Bunlar Yeruşalim'de yaşadılar*fö*.D Not 19:8 "İsrail", yani "Yahuda". 19:8 "Bunlar Yeruşalim'de yaşadılar" ya da "Yeruşalim'e döndüler".

2.Ta.19: 9 Yehoşafat onlara şu buyrukları verdi: "Görevinizi RABkorkusuyla, bağlılıkla, bütün yüreğinizle yapmalısınız.

2.Ta.19: 10 Kentlerde yaşayan kardeşlerinizden gelen her davada -kan davası, Kutsal Yasa, buyruklar, kurallar ya da ilkelerle ilgili her konuda- onları RAB'be karşı suç işlememeleri için uyarın; öyle ki RAB size de kardeşlerinize de öfkelenmesin. Böyle yaparsanız suç işlememiş olursunuz.

2.Ta.19: 11 "RAB'be ilişkin her konuda Başkâhin Amarya, krala ilişkinher konuda ise Yahuda oymağının önderi İsmail oğlu Zevadya sizebaşkanlık edecek. Levililer de görevli olarak size yardımcıolacaklar. Yürekli olun, bu buyrukları uygulayın. RAB doğru kişiyle olsun!"

Moavlılar'la Ammonlular'a Karşı Savaş

BÖLÜM 20

2.Ta.20: 1 Bundan sonra Moavlılar, Ammonlular ve Meunlular'ın*fp* birkısmı Yehoşafat'la savaşmak için yola çıktılar.D Not 20:1 Septuaginta "Meunlular", Masoretik metin "Ammonlular" (bkz. 26:7).

2.Ta.20: 2 Birkaç kişi Yehoşafat'a gidip, "Gölün öbür yakasından, Edom'dan sana saldırmak için büyük bir ordu geliyor. Şu anda Haseson-Tamar'da -Eyn-Gedi'de-" dediler.

2.Ta.20: 3 Korkuya kapılan Yehoşafat RAB'be danışmaya karar verdi ve bütün Yahuda'da oruç* ilan etti.

2.Ta.20: 4 RAB'be yönelmek için Yahuda'nın bütün kentlerinden gelen halk toplanıp RAB'den yardım diledi.

2.Ta.20: 5 Yehoşafat RAB'bin Tapınağı'nda, yeni avlunun önünde, Yahudave Yeruşalim topluluğunun arasına gidip durdu.

2.Ta.20: 6 "Ey atalarımızın Tanrısı RAB, sen göklerde oturan Tanrı değil misin?" dedi, "Ulusların bütün krallıklarını yöneten sensin. Güç, kudret senin elinde. Kimse sana karşı duramaz.

2.Ta.20: 7 Ey Tanrımız, bu ülkede yaşayanları halkın İsrail'in önündenkovan ve ülkeyi sonsuza dek dostun İbrahim'in soyuna veren sen değil misin?

2.Ta.20: 8 Onlar orada yaşadılar, adına bir tapınak kurdular ve,

2.Ta.20: 9 'Başımıza bela, savaş, yargı, salgın hastalık, kıtlık gelirse, adının bulunduğu bu tapınağın ve senin önünde duracağız dediler, 'Sıkıntıya düştüğümüzde sana yakaracağız, sen de duyup bizi kurtaracaksın.

2.Ta.20: 10 "İşte Ammonlular, Moavlılar ve Seir dağlık bölgesinde yaşayanlar! Mısır'dan çıktıktan sonra İsrailliler'in onların ülkesine girmelerine izin vermedin. Bu yüzden atalarımız başka yöne döndü, onları yok etmedi.

2.Ta.20: 11 Ama bak, bunun karşılığını bize nasıl ödüyorlar! Bize mirasolarak vermiş olduğun mülkünden bizi kovmaya geliyorlar.

2.Ta.20: 12 Ey Tanrımız, onları yargılamayacak mısın? Çünkü bize saldıran bu büyük orduya karşı koyacak gücümüz yok. Ne yapacağımızı bilemiyoruz. Gözümüz sende."

2.Ta.20: 13 Bütün Yahudalılar, çoluk çocuklarıyla birlikte RAB'binönünde duruyordu.

2.Ta.20: 14 RAB'bin Ruhu topluluğun ortasında duran Asaf soyundan Mattanya oğlu Yeiel oğlu Benaya oğlu Zekeriya oğlu Levili Yahaziel'in üzerine indi.

2.Ta.20: 15 Yahaziel şöyle dedi: "Ey Kral Yehoşafat, ey Yahuda halkı ve Yeruşalim'de oturanlar, dinleyin! RAB size şöyle diyor: 'Bu büyük ordudan korkmayın, yılmayın! Çünkü savaş sizin değil, Tanrı'nındır.

2.Ta.20: 16 Yarın onlarla savaşmaya çıkın. Onları vadinin sonunda,Yeruel kırlarında, Sits Yokuşu'nu çıkarlarken bulacaksınız.

2.Ta.20: 17 Bu kez savaşmak zorunda kalmayacaksınız. Yerinizde durup bekleyin, RAB'bin size sağlayacağı kurtuluşu görün, ey Yahuda ve Yeruşalim halkı! Korkmayın, yılmayın. Yarın onlara karşı savaşa çıkın. RAB sizinle olacak!"

2.Ta.20: 18 Yehoşafat yüzüstü yere kapandı. Yahuda halkıylaYeruşalim'de oturanlar da RAB'bin önünde yere kapanıp O'na tapındılar.

2.Ta.20: 19 Sonra Kehatoğulları'ndan ve Korahoğulları'ndan bazıLevililer ayağa kalkıp İsrail'in Tanrısı RAB'bi yüksek sesle övdüler.

2.Ta.20: 20 Ertesi sabah erkenden kalkıp Tekoa kırlarına doğru yolaçıktılar. Yola koyulduklarında Yehoşafat durup şöyle dedi: "Benidinleyin, ey Yahuda halkı ve Yeruşalim'de oturanlar! TanrınızRAB'be güvenin, güvenlikte olursunuz. O'nun peygamberlerinegüvenin, başarılı olursunuz."

2.Ta.20: 21 Yehoşafat halka danıştıktan sonra RAB'be ezgi okumak, O'nunkutsallığının görkemini övmek için adamlar atadı. Bunlar ordununönünde yürüyerek şöyle diyorlardı:"RAB'be şükredin, Çünkü sevgisi sonsuza dek kalıcıdır!"

2.Ta.20: 22 Onlar ezgi okuyup övgüler sunmaya başladığında, RABYahuda'ya saldıran Ammonlular'a, Moavlılar'a ve Seir dağlıkbölgesinde yaşayanlara pusu kurmuştu. Hepsi bozguna uğratıldı.

2.Ta.20: 23 Ammonlular'la Moavlılar, Seir dağlık bölgesinde yaşayanhalkı büsbütün yok etmek için onlara saldırdılar. Seirliler'i yokettikten sonra da birbirlerini öldürmeye başladılar.

2.Ta.20: 24 Yahudalılar kırdaki gözcü kulesine varınca, o büyük orduyabaktılar, ama sadece yere serilmiş cesetler gördüler. Tek kişi kurtulmamıştı.

2.Ta.20: 25 Malları yağmalamaya giden Yehoşafat'la askerleri, ölülerin arasında çok miktarda mal, giysi ve değerli eşya buldular. Taşıyabileceklerinden çok mal topladılar. Yağma edilecek o kadar çok mal vardı ki, toplama işi üç gün sürdü.

2.Ta.20: 26 Dördüncü gün Beraka*fr* Vadisi'nde toplanarak RAB'beövgüler sundular. Bu yüzden oranın adı bugün de Beraka Vadisi olarak kaldı.D Not 20:26 "Beraka": "Övgü" ya da "Kutsama" anlamına gelir.

2.Ta.20: 27 Bundan sonra bütün Yahuda ve Yeruşalim halkı Yehoşafat'ınönderliğinde sevinçle Yeruşalim'e döndü. Çünkü RAB düşmanlarınıbozguna uğratarak onları sevindirmişti.

2.Ta.20: 28 Çenk, lir ve borazan çalarak Yeruşalim'e, RAB'bin Tapınağı'na gittiler.

2.Ta.20: 29 RAB'bin İsrail'in düşmanlarına karşı savaştığını duyan ülkelerin krallıklarını Tanrı korkusu sardı.

2.Ta.20: 30 Yehoşafat'ın ülkesi ise barış içindeydi. Çünkü Tanrısı her yandan onu esenlikle kuşatmıştı.

Yehoşafat'ın Krallığının Sonu(1Kr.22:41-50)

2.Ta.20: 31 Yehoşafat Yahuda'yı yönetti. Otuz beş yaşında kral oldu veYeruşalim'de yirmi beş yıl krallık yaptı. Annesi Şilhi'nin kızı Azuva'ydı.

2.Ta.20: 32 Babası Asa'nın yollarını izleyen ve bunlardan sapmayanYehoşafat RAB'bin gözünde doğru olanı yaptı.


2.Ta.20: 33 Ancak alışılagelen tapınma yerleri kaldırılmadı. Halk hâlâatalarının Tanrısı'na bütün yüreğiyle yönelmemişti.

2.Ta.20: 34 Yehoşafat'ın yaptığı öbür işler, başından sonuna dek,İsrail kralları tarihinin bir bölümü olan Hanani oğlu Yehu'nun tarihinde yazılıdır.

2.Ta.20: 35 Yahuda Kralı Yehoşafat bir süre sonra kendini günaha verenİsrail Kralı Ahazya ile anlaşmaya vardı.

2.Ta.20: 36 Tarşiş'e gidecek gemiler*fs* yapmak için anlaştılar. Gemileri Esyon-Gever'de yaptılar.D Not 20:36 "Tarşiş'e gidecek gemiler" ya da "Uzun yol gemileri".

2.Ta.20: 37 Mareşalı Dodavahu oğlu Eliezer, Yehoşafat'a karşı şöyle peygamberlik etti: "Ahazya ile anlaşmaya vardığın için RAB işini bozacak." Gemiler Tarşiş'e*fş* gidemeden parçalandı.D Not 20:37 "Tarşiş'e" ya da "Uzun yola".

BÖLÜM 21

2.Ta.21: 1 Yehoşafat ölüp atalarına kavuştu ve Davut Kenti'nde atalarının yanına gömüldü. Yerine oğlu Yehoram kral oldu.

Yehoram'ın Yahuda Krallığı(2Kr.8:17-24)

2.Ta.21: 2 Yehoşafat oğlu Yehoram'ın kardeşleri şunlardı: Azarya, Yehiel, Zekeriya, Azaryahu, Mikael, Şefatya. Bunların tümü İsrail*ft* Kralı Yehoşafat'ın oğullarıydı.D Not 21:2,4 "İsrail", yani "Yahuda".

2.Ta.21: 3 Babaları onlara çok miktarda altın, gümüş, değerli eşyalar armağan etmiş, ayrıca Yahuda'da surlu kentler vermişti. Ancak, Yehoram ilk oğlu olduğundan, krallığı ona bırakmıştı.

2.Ta.21: 4 Babasının yerine geçen Yehoram güçlenince, bütün kardeşlerini ve bazı İsrail*ft* önderlerini kılıçtan geçirtti.

2.Ta.21: 5 Yehoram otuz iki yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de sekiz yıl krallık yaptı.

2.Ta.21: 6 Karısı Ahav'ın kızı olduğu için, o da Ahav'ın ailesi gibi İsrail krallarının yolunu izledi ve RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı.

2.Ta.21: 7 Ama RAB Davut'la yaptığı antlaşmadan ötürü onun soyunu yok etmek istemedi. Çünkü Davut'a ve soyuna sönmeyen bir ışık vereceğine söz vermişti.

2.Ta.21: 8 Yehoram'ın krallığı döneminde Edomlular Yahudalılar'a karşıayaklanarak kendi krallıklarını kurdular.

2.Ta.21: 9 Yehoram komutanları ve bütün savaş arabalarıyla oraya gitti.Edomlular onu ve savaş arabalarının komutanlarını kuşattılar. AmaYehoram gece kalkıp kuşatmayı yararak kaçtı.

2.Ta.21: 10 Edomlular'ın Yahuda'ya karşı başkaldırması bugün de sürüyor. O sırada Livna Kenti de ayaklandı. Çünkü Yehoram atalarının Tanrısı RAB'bi bırakmıştı.

2.Ta.21: 11 Yahuda tepelerinde puta tapılan yerler bile yapmış, Yeruşalim halkının putlara bağlanmasına önayak olmuş, Yahuda halkını günaha sürüklemişti.

2.Ta.21: 12 Yehoram Peygamber İlyas'tan bir mektup aldı. Mektup şöyleydi: "Atan Davut'un Tanrısı RAB şöyle diyor: 'Baban Yehoşafat'ın ve Yahuda Kralı Asa'nın yollarını izlemedin.

2.Ta.21: 13 İsrail krallarının yolunu izledin. Ahav'ın ailesinin yaptığı gibi Yahuda ve Yeruşalim halkının putlara bağlanmasına önayak oldun. Üstelik kendi ailenden, senden daha iyi olan kardeşlerini öldürttün.

2.Ta.21: 14 Bu yüzden RAB halkını, oğullarını, karılarını ve senin olanher şeyi büyük bir yıkımla vuracak.

2.Ta.21: 15 Sen de korkunç bir bağırsak hastalığına yakalanacaksın. Bu hastalık yüzünden bağırsakların dışarı dökülene dek günlerce sürüneceksin."

2.Ta.21: 16 RAB Filistliler'i ve Kûşlular'ın* yanında yaşayan Araplar'ı Yehoram'a karşı kışkırttı.

2.Ta.21: 17 Saldırıp Yahuda'ya girdiler. Sarayda bulunan her şeyi, kralın oğullarıyla karılarını alıp götürdüler. Kralın en küçük oğlu Yehoahaz'dan*fu* başka oğlu kalmadı.D Not 21:17 "Yehoahaz": Ahazya diye de bilinir.

2.Ta.21: 18 Sonra RAB Yehoram'ı iyileşmez bir bağırsak hastalığıyla cezalandırdı.

2.Ta.21: 19 Zaman geçti, ikinci yılın sonunda hastalık yüzünden bağırsakları dışarı döküldü. Şiddetli acılar içinde öldü. Halkı ataları için ateş yaktığı gibi onun onuruna ateş yakmadı.

2.Ta.21: 20 Yehoram otuz iki yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de sekiz yıl krallık yaptı. Ölümüne kimse üzülmedi. Onu Davut Kenti'nde gömdülerse de, kralların mezarlığına gömmediler.

Ahazya'nın Yahuda Krallığı(2Kr.8:25-29; 9:21-28)

BÖLÜM 22

2.Ta.22: 1 Yeruşalim halkı Yehoram'ın en küçük oğlu Ahazya'yı babasının yerine kral yaptı. Çünkü Araplar'la ordugaha gelen akıncılar büyük kardeşlerinin hepsini öldürmüştü. Dolayısıyla Yehoram oğlu Ahazya Yahuda Kralı oldu.

2.Ta.22: 2 Ahazya yirmi iki*fü* yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de bir yıl krallık yaptı. Annesi Omri'nin torunu Atalya'ydı.D Not 22:2 2Kr.8:26, bazı Septuaginta elyazmaları ve Süryanice "Yirmi iki", Masoretik metin "Kırk iki".

2.Ta.22: 3 Ahazya da Ahav ailesinin yollarını izledi. Annesi onu kötülüğe itiyordu.

2.Ta.22: 4 Ahav ailesi gibi RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı. Çünkü babasının ölümünden beri Ahav ailesi onu yıkıma götürecek öğütler veriyordu.

2.Ta.22: 5 Ahazya onların öğütlerine uyarak, Aram Kralı Hazael'le savaşmak üzere İsrail Kralı Ahav oğlu Yoram'la birlikte Ramot-Gilat'a gitti. Aramlılar Yoram'ı yaraladılar.

2.Ta.22: 6 Yoram Ramot-Gilat'ta Aram Kralı Hazael'le savaşırken aldığı yaraların iyileşmesi için Yizreel'e döndü. Yahuda Kralı Yehoram oğlu Ahazya da yaralanan Ahav oğlu Yoram'ı görmek için Yizreel'e gitti.

2.Ta.22: 7 Yoram'ı ziyaret eden Ahazya'yı Tanrı yıkıma uğrattı. Ahazya oraya varınca, Yoram'la birlikte Nimşi oğlu Yehu'yu karşılamaya gitti; RAB Yehu'yu Ahav soyunu ortadan kaldırmak için meshetmişti*.

2.Ta.22: 8 Yehu, Ahav soyunu cezalandırırken, Ahazya'ya hizmet edenYahuda önderleriyle Ahazya'nın yeğenlerini bulup hepsini öldürdü.

2.Ta.22: 9 Sonra Ahazya'yı aramaya koyuldu. Onu Samiriye'de gizlenirkenyakalayıp Yehu'ya getirdiler, sonra öldürdüler. Ahazya'yı, "Bütün yüreğiyle RAB'be yönelen Yehoşafat'ın torunudur" diyerek gömdüler. Böylece Ahazya'nın soyunda krallığı yönetebilecek güçte kimse kalmadı.

Atalya Yönetime El Koyuyor(2Kr.11:1-3)

2.Ta.22: 10 Ahazya'nın annesi Atalya, oğlunun öldürüldüğünü duyunca,Yahuda'da kral soyunun bütün bireylerini yok etmeye çalıştı.

2.Ta.22: 11 Ne var ki, Kral Yehoram'ın kızı Yehoşavat, Ahazya oğluYoaş'ı kralın öldürülmek istenen öteki oğullarının arasından alıpkaçırdı ve dadısıyla birlikte yatak odasına gizledi. YehoşavatKral Yehoram'ın kızı, Kâhin Yehoyada'nın karısı, Ahazya'nın daüvey kızkardeşiydi. Öldürülmesin diye çocuğu Atalya'dan gizledi.

2.Ta.22: 12 Atalya ülkeyi yönetirken, çocuk altı yıl boyunca Tanrı'nınTapınağı'nda onların yanında gizlendi.

Atalya'ya Karşı Ayaklanma(2Kr.11:4-16)

BÖLÜM 23

2.Ta.23: 1 Yedinci yıl gücünü gösteren Yehoyada yüzbaşı olan Yeroham oğlu Azarya, Yehohanan oğlu İsmail, Ovet oğlu Azarya, Adaya oğlu Maaseya, Zikri oğlu Elişafat'la bir antlaşma yaptı.

2.Ta.23: 2 Yahuda'yı dolaşarak bütün kentlerden Levililer'le İsrail*fv* boy başlarını topladılar. Yeruşalim'e dönenD Not 23:2 "İsrail", yani "Yahuda".

2.Ta.23: 3 topluluk Tanrı'nın Tapınağı'nda kralla bir antlaşma yaptı. Yehoyada onlara şöyle dedi: "Davut'un soyuna ilişkin RAB'bin verdiği söz uyarınca, kralın oğlu kral olacak.

2.Ta.23: 4 Siz şunları yapacaksınız: Şabat Günü* göreve giden kâhinlerle Levililer'in üçte biri kapılarda nöbet tutacak,

2.Ta.23: 5 üçte biri sarayda, üçte biri de Temel Kapısı'nda duracak. Bütün halk RAB'bin Tapınağı'nın avlularında toplanacak.

2.Ta.23: 6 Kâhinlerle görevli Levililer'in dışında RAB'bin Tapınağı'na kimse girmesin. Onlar kutsal oldukları için girebilirler. Halk da RAB'bin buyruğunu yerine getirmeye özen gösterecek.

2.Ta.23: 7 Levililer yalın kılıç kralın çevresini saracaklar. Tapınağa yaklaşan olursa öldürün. Kral nereye giderse, ona eşlik edin."

2.Ta.23: 8 Levililer'le Yahudalılar Kâhin Yehoyada'nın buyruklarını tam tamına uyguladılar. Şabat Günü göreve gidenlerle görevi biten adamlarını aldılar. Çünkü Kâhin Yehoyada bölüklere izin vermemişti.

2.Ta.23: 9 Kâhin Yehoyada Tanrı'nın Tapınağı'ndaki Kral Davut'tan kalanmızrakları ve büyük küçük kalkanları yüzbaşılara dağıttı.

2.Ta.23: 10 Kralı korumak için sunağın ve tapınağın çevresine tapınağıngüneyinden kuzeyine kadar bütün silahlı adamları yerleştirdi.

2.Ta.23: 11 Yehoyada'yla oğulları kralın oğlu Yoaş'ı dışarı çıkarıpbaşına taç koydular. Tanrı'nın Yasası'nı da ona verip krallığınıilan ettiler. Onu meshederek*, "Yaşasın kral!" diye bağırdılar.

2.Ta.23: 12 Atalya koşuşan, kralı öven halkın çıkardığı gürültüyüduyunca, RAB'bin Tapınağı'nda toplananların yanına gitti.

2.Ta.23: 13 Baktı, kral tapınağın girişinde sütunun yanında duruyor;yüzbaşılar, borazan çalanlar çevresine toplanmış. Ülke halkısevinç içindeydi, borazanlar çalınıyor, ezgiciler çalgılarıylaövgüleri yönetiyordu. Atalya giysilerini yırtarak, "Hainlik! Hainlik!" diye bağırdı.

2.Ta.23: 14 Kâhin Yehoyada yüzbaşıları çağırarak, "O kadını aradançıkarın. Ardından kim giderse kılıçtan geçirin" diye buyrukverdi. Çünkü, "Onu RAB'bin Tapınağı'nda öldürmeyin" demişti.

2.Ta.23: 15 Atalya yakalandı ve sarayın At Kapısı'na varır varmaz öldürüldü.

Kâhin Yehoyada'nın Yaptığı Yenilikler(2Kr.11:17-20)

2.Ta.23: 16 Yehoyada RAB'bin halkı olmaları için kendisiyle halk vekral arasında bir antlaşma yaptı.

2.Ta.23: 17 Bütün halk gidip Baal'ın* tapınağını yıktı. Sunaklarını,putlarını parçaladılar; Baal'ın Kâhini Mattan'ı da sunakların önünde öldürdüler.

2.Ta.23: 18 Yehoyada Levili kâhinleri RAB'bin Tapınağı'ndaki işinbaşına getirdi. Onları Davut tarafından atanmış olduklarıgörevleri yerine getirmek, Musa'nın Yasası'nda yazılanlaruyarınca RAB'be yakmalık sunular* sunmak ve Davut'un koyduğudüzene göre sevinçle ezgiler okumakla görevlendirdi.

2.Ta.23: 19 Ayrıca dinsel açıdan herhangi bir nedenle kirli birininiçeri girmemesi için RAB'bin Tapınağı'nın kapılarına da nöbetçiler yerleştirdi.

2.Ta.23: 20 Sonra yüzbaşıları, soyluları, halkın yöneticilerini ve ülke halkını yanına alarak kralı RAB'bin Tapınağı'ndan getirdi. Yukarı Kapı'dan geçip saraya girerek kralı tahta oturttular.

2.Ta.23: 21 Ülke halkı sevinç içindeydi, ancak kent suskundu. Çünkü Atalya kılıçla öldürülmüştü.

Yoaş Tapınağı Onarıyor(2Kr.12:1-16)

BÖLÜM 24

2.Ta.24: 1 Yoaş yedi yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de kırk yıl krallık yaptı. Annesi Beer-Şevalı Sivya'ydı.

2.Ta.24: 2 Yoaş Kâhin Yehoyada yaşadığı sürece RAB'bin gözünde doğru olanı yaptı.

2.Ta.24: 3 Yehoyada onu iki kadınla evlendirdi. Yoaş'ın onlardan oğulları, kızları oldu.

2.Ta.24: 4 Bir süre sonra Yoaş RAB'bin Tapınağı'nı onarmaya karar verdi.

2.Ta.24: 5 Kâhinlerle Levililer'i toplayarak şöyle dedi: "Yahuda kentlerine gidip Tanrınız'ın Tapınağı'nı onarmak için gerekli yıllık parayı bütün İsrail halkından toplayın. Bunu hemen yapın." Ama Levililer hemen işe girişmediler.

2.Ta.24: 6 Bunun üzerine kral, Başkâhin Yehoyada'yı çağırıp, "RAB'bin kulu Musa'nın ve İsrail topluluğunun Levha Sandığı'nın bulunduğu çadır için koyduğu vergiyi Yahuda ve Yeruşalim'den toplasınlar diye Levililer'i neden uyarmadın?" diye sordu.

2.Ta.24: 7 Çünkü o kötü kadının, Atalya'nın oğulları, RAB Tanrı'nın Tapınağı'na zorla girerek bütün adanmış eşyaları Baallar* için kullanmışlardı.

2.Ta.24: 8 Kralın buyruğu uyarınca bir sandık yapılarak RAB'bin Tapınağı'nın kapısının dışına yerleştirildi.

2.Ta.24: 9 Tanrı'nın kulu Musa'nın çölde İsrail halkına koyduğu vergiyi RAB'be getirmeleri için Yahuda ve Yeruşalim halkına bir çağrı yapıldı.

2.Ta.24: 10 Bütün önderlerle halk vergilerini sevinçle getirdiler, doluncaya dek sandığın içine attılar.

2.Ta.24: 11 Levililer, sandığı kralın görevlilerine getiriyorlardı. Çok para biriktiğini görünce kralın yazmanıyla başkâhinin görevlisine haber veriyor, onlar da gelip sandığı boşaltıyor, sonra yine yerine koyuyorlardı. Bunu her gün yaptılar ve çok paratopladılar.

2.Ta.24: 12 Kral Yoaş'la Yehoyada parayı RAB'bin Tapınağı'nda yapılan işlerden sorumlu olanlara veriyorlardı. RAB'bin Tapınağı'nı onarmak için ücretle taşçılar, marangozlar, demir ve tunç* işçileri tuttular.

2.Ta.24: 13 İşten sorumlu kişiler çalışkandı, onarım işi onlar sayesinde ilerledi. Tanrı'nın Tapınağı'nı eski durumuna getirip sağlamlaştırdılar.

2.Ta.24: 14 Onarım işi bitince, geri kalan parayı krala ve Yehoyada'ya getirdiler. Bununla RAB'bin Tapınağı'ndaki hizmet ve yakmalık sunuları* sunmak için gereçler, tabaklar, altın ve gümüş eşyalar yaptılar. Yehoyada yaşadığı sürece RAB'bin Tapınağı'nda sürekli yakmalık sunu sunuldu.

2.Ta.24: 15 Yehoyada uzun yıllar yaşadıktan sonra yüz otuz yaşında öldü.

2.Ta.24: 16 İsrail'de Tanrı'ya ve Tanrı'nın Tapınağı'na yaptığı yararlı hizmetlerden dolayı kendisini Davut Kenti'nde kralların yanına gömdüler.

Yoaş'ın Kötülüğü

2.Ta.24: 17 Yehoyada'nın ölümünden sonra Yahuda önderleri gelip kralınönünde eğildiler. Kral da onları dinledi.

2.Ta.24: 18 Atalarının Tanrısı RAB'bin Tapınağı'nı terk ederek Aşera* putlarıyla öbür putlara taptılar. Suçları yüzünden RAB Yahuda ve Yeruşalim halkına öfkelendi.

2.Ta.24: 19 Kendisine dönmeleri için aralarına peygamberler gönderdi.Bu peygamberler halkı uyardılarsa da, onlara kulak asmadılar.

2.Ta.24: 20 O zaman Tanrı'nın Ruhu Kâhin Yehoyada oğlu Zekeriya'nınüzerine indi*fy*. Zekeriya, halkın önünde durup seslendi: "Tanrışöyle diyor: 'Niçin buyruklarıma karşı geliyorsunuz? İşleriniziyi gitmeyecek. Çünkü siz beni bıraktınız, ben de sizi bıraktım."D Not 24:20 "Zekeriya'nın üzerine indi": İbranice "Zekeriya'yı kuşandı".

2.Ta.24: 21 Bunun üzerine Zekeriya'ya düzen kurdular. Kralın buyruğuylaRAB'bin Tapınağı'nın avlusunda taşa tutup onu öldürdüler.

2.Ta.24: 22 Kral Yoaş Zekeriya'nın babası Yehoyada'nın kendisine yaptığı iyiliği unutup oğlunu öldürdü. Zekeriya ölürken, "RAB bu yaptığınızı görüp hesabını sorsun" dedi.

2.Ta.24: 23 Yıl sonunda*fz* Aram ordusu Yoaş'a saldırıp Yahuda ve Yeruşalim'e girdi. Halkın bütün önderlerini öldürdüler. Yağmaladıkları malların hepsini Şam Kralı'na gönderdiler.D Not 24:23 "Yıl sonunda": O çağda kullanılan iki ayrı takvime göre ya "Sonbahar" ya da "İlkbahar" olabilir.

2.Ta.24: 24 Aram ordusu küçük bir ordu olmasına karşın, RAB çok büyük bir orduyu ellerine teslim etmişti. Çünkü Yahuda halkı, atalarının Tanrısı RAB'bi bırakmıştı. Böylece Aram ordusu Yoaş'ı cezalandırmış oldu.

2.Ta.24: 25 Aramlılar Yoaş'ı ağır yaralı durumda bırakıp gittiler.Yoaş'ın görevlileri, Kâhin Yehoyada'nın oğlunun kanını döktüğüiçin, düzen kurup onu yatağında öldürdüler. Yoaş'ı DavutKenti'nde gömdülerse de, kralların mezarlığına gömmediler.

2.Ta.24: 26 Yoaş'a düzen kuranlar şunlardı: Ammonlu Şimat adlı kadınınoğlu Zavat, Moavlı Şimrit adlı kadının oğlu Yehozavat.

2.Ta.24: 27 Yoaş'ın oğullarının öyküsü, kendisine Tanrı'dan defalarca gelen bildiriler, Tanrı'nın Tapınağı'nın onarımıyla ilgili konular kralların tarihine ilişkin yorumda yazılıdır. Yerine oğlu Amatsya kral oldu.

Amatsya'nın Yahuda Krallığı(2Kr.14:1-22)

BÖLÜM 25

2.Ta.25: 1 Amatsya yirmi beş yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de yirmi dokuz yıl krallık yaptı. Annesi Yeruşalimli Yehoaddan'dı.

2.Ta.25: 2 Amatsya RAB'bin gözünde doğru olanı yaptıysa da bütün yüreğiyle yapmadı.

2.Ta.25: 3 Krallığını güçlendirdikten sonra, babasını öldüren görevlileri öldürttü.

2.Ta.25: 4 Ancak Musa'nın kitabındaki yasaya uyarak çocuklarını öldürtmedi. Çünkü RAB, "Ne babalar çocuklarının günahından ötürü öldürülecek, ne de çocuklar babalarının. Herkes kendi günahı için öldürülecek" diye buyurmuştu.

2.Ta.25: 5 Amatsya Yahudalılar'ı topladı. Bütün Yahudalılar'la Benyaminliler'i boylarına göre binbaşıların ve yüzbaşıların denetimine verdi. Yaşları yirmi ve yirminin üstünde olanların sayımını yaptı. Savaşa hazır, mızrak ve kalkan kullanabilen üç yüz bin seçme asker olduğunu saptadı.

2.Ta.25: 6 Ayrıca İsrail'den yüz talant*fa* gümüş karşılığında, yüz bin yiğit savaşçı tuttu.

2.Ta.25: 7 Bu sırada bir Tanrı adamı gelip krala şöyle dedi: "Ey kral, İsrail'den gelen askerler seninle savaşa gitmesin. Çünkü RAB İsrailliler'le, yani Efrayimliler'le birlikte değil.

2.Ta.25: 8 Gidersen, yiğitçe savaşsan bile Tanrı seni düşmanın önünde bozguna uğratacak. Tanrı'nın yardım etmeye de, bozguna uğratmaya da gücü vardır."

2.Ta.25: 9 Amatsya, "Ya İsrail askerleri için ödediğim yüz talant*fa* ne olacak?" diye sordu. Tanrı adamı, "RAB sana bundan çok daha fazlasını verebilir" diyekarşılık verdi.D Not 25:6,9 "Yüz talant": Yaklaşık 3.45 ton.

2.Ta.25: 10 Bunun üzerine Amatsya Efrayim'den gelen askerlerin evlerine dönmelerini buyurdu. Yahudalılar'a çok kızan askerler büyük bir öfke içinde evlerine döndüler.

2.Ta.25: 11 Amatsya cesaretini toplayarak ordusunu Tuz Vadisi'ne götürdü. Yahudalılar orada on bin Seirli'yi öldürdü.

2.Ta.25: 12 Sağ olarak ele geçirdikleri on bin kişiyi de uçurumun kenarına götürüp oradan aşağıya attılar. Hepsi paramparça oldu.

2.Ta.25: 13 Bu arada Amatsya'nın kendisiyle birlikte savaşa katılmamaları için geri gönderdiği askerler, Samiriye ile Beythoron arasındaki Yahuda kentlerine saldırdılar. Üç bin kişi öldürüp çok miktarda mal yağmaladılar.

2.Ta.25: 14 Amatsya, Edomlular'ı bozguna uğrattıktan sonra, dönüşte Seir halkının putlarını yanında getirdi. Kendisine ilah olarak diktiği putlara taptı ve buhur yaktı.

2.Ta.25: 15 RAB Amatsya'ya öfkelendi. Ona bir peygamber göndererek, "Halkını senin elinden kurtaramayan bu halkın ilahlarına neden tapıyorsun?" diye sordu.

2.Ta.25: 16 Peygamber konuşmasını sürdürmekteyken Amatsya ona, "Seni krala danışman mı atadık? Sus! Yoksa öldürüleceksin" dedi. Peygamber, "Tanrı'nın seni yok etmeye karar verdiğini biliyorum. Çünkü sen bu kötülüğü yaptın, öğüdüme de aldırış etmedin!" dedikten sonra sustu.

2.Ta.25: 17 Yahuda Kralı Amatsya, danışmanlarıyla konuştuktan sonra Yehu oğlu Yehoahaz oğlu İsrail Kralı Yehoaş'a, "Gel, yüz yüze görüşelim" diye haber gönderdi.

2.Ta.25: 18 İsrail Kralı Yehoaş da karşılık olarak Yahuda Kralı Amatsya'ya şu haberi gönderdi: "Lübnan'da dikenli bir çalı, sedir ağacına, 'Kızını oğluma eş olarak ver diye haber yollar. O sırada oradan geçen yabanıl bir hayvan basıp çalıyı çiğner.

2.Ta.25: 19 İşte Edomlular'ı bozguna uğrattın diye böbürleniyorsun. Otur evinde! Niçin bela arıyorsun? Kendi başını da, Yahuda halkının başını da derde sokacaksın."

2.Ta.25: 20 Ne var ki, Amatsya dinlemek istemedi. Bunun böyle olması Tanrı'nın isteğiydi. Edom'un ilahlarına taptıkları için Tanrı onları düşmanın eline teslim etmeye karar vermişti.

2.Ta.25: 21 Derken İsrail Kralı Yehoaş Yahuda Kralı Amatsya'nın üzerineyürüdü. İki ordu Yahuda'nın Beytşemeş Kenti'nde karşılaştı.

2.Ta.25: 22 İsrailliler'in önünde bozguna uğrayan Yahudalılar evlerine kaçtı.

2.Ta.25: 23 İsrail Kralı Yehoaş, Yehoahaz*fb* oğlu Yoaş oğlu Yahuda Kralı Amatsya'yı Beytşemeş'te yakalayıp Yeruşalim'e götürdü. Efrayim Kapısı'ndan Köşe Kapısı'na kadar Yeruşalim surlarının dört yüz arşınlık*fc* bölümünü yıktırdı.D Not 25:23 "Yehoahaz": Ahazya diye de bilinir. 25:23 "Dört yüz arşın": Yaklaşık 180 m.

2.Ta.25: 24 Tanrı'nın Tapınağı'nda Ovet-Edom soyunun gözetimi altındaki altını, gümüşü, eşyaları, sarayın hazinelerini ve bazı adamları da rehine olarak yanına alıp Samiriye'ye döndü.

Yahuda Kralı Amatsya'nın Ölümü(2Kr.14:17-20)

2.Ta.25: 25 Yahuda Kralı Yoaş oğlu Amatsya, İsrail Kralı Yehoahaz oğluYehoaş'ın ölümünden sonra on beş yıl daha yaşadı.

2.Ta.25: 26 Amatsya'nın yaptığı öbür işler, başından sonuna dek, Yahudave İsrail krallarının tarihinde yazılıdır.

2.Ta.25: 27 RAB'bin ardınca yürümekten vazgeçtiği andan başlayarak Yeruşalim'de Amatsya'ya bir düzen kurulmuştu. Amatsya Lakiş'e kaçtı. Ardından adam göndererek onu öldürttüler.

2.Ta.25: 28 Ölüsü at sırtında getirildi, Yahuda Kenti'nde*fç* atalarının yanına gömüldü.D Not 25:28 "Yahuda Kenti", yani "Yeruşalim".

Uzziya'nın Yahuda Krallığı(2Kr.14:21-22; 15:1-7)

BÖLÜM 26

2.Ta.26: 1 Yahuda halkı Amatsya'nın yerine on altı yaşındaki oğlu Uzziya'yı*fd* kral yaptı.D Not 26:1 "Uzziya": Azarya diye de bilinir.

2.Ta.26: 2 Babası Amatsya ölüp atalarına kavuştuktan sonra Uzziya Eylat Kenti'ni onarıp Yahuda topraklarına kattı.

2.Ta.26: 3 Uzziya on altı yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de elli iki yıl krallık yaptı. Annesi Yeruşalimli Yekolya'ydı.

2.Ta.26: 4 Babası Amatsya gibi, Uzziya da RAB'bin gözünde doğru olanı yaptı.

2.Ta.26: 5 Kendisine Tanrı korkusunu öğreten Zekeriya'nın günlerinde Tanrı'ya yöneldi. RAB'be yöneldiği sürece Tanrı onu başarılı kıldı.

2.Ta.26: 6 Uzziya Filistliler'e savaş açtı. Gat, Yavne ve Aşdot'un surlarını yıktırdı. Sonra Aşdot yakınlarında ve Filist bölgesinde kentler kurdu.

2.Ta.26: 7 Filistliler'e, Gur-Baal'da yaşayan Araplar'a ve Meunlular'a karşı Tanrı ona yardım etti.

2.Ta.26: 8 Ammonlular Uzziya'ya haraç vermeye başladılar. Gitgide güçlenen Uzziya'nın ünü Mısır sınırına dek ulaştı.

2.Ta.26: 9 Uzziya Yeruşalim'de Köşe Kapısı, Dere Kapısı ve surun köşesiüzerinde kuleler kurup bunları sağlamlaştırdı.

2.Ta.26: 10 Şefela'da ve ovada çok sayıda hayvanı olduğundan, kırda gözetleme kuleleri yaptırarak birçok sarnıç açtırdı. Dağlık bölgelerde, verimli topraklarda da ırgatları, bağcıları vardı; çünkü toprağı severdi.

2.Ta.26: 11 Uzziya'nın savaşa hazır bir ordusu vardı. Kralın komutanlarından Hananya'nın denetiminde Yazman Yeiel'le görevli Maaseya'nın yaptığı sayımın sonuçlarına göre, bu ordu bölük bölük savaşa girerdi.

2.Ta.26: 12 Yiğit savaşçıları yöneten boy başlarının sayısı 2 600'dü.

2.Ta.26: 13 Bunların komutası altında krala yardım etmek için düşmanla yiğitçe savaşacak 307 500 askerden oluşan bir ordu vardı.

2.Ta.26: 14 Uzziya bütün ordu için kalkan, mızrak, miğfer, zırh, yay, sapan taşı sağladı.

2.Ta.26: 15 Yeruşalim'de becerikli adamlarca tasarlanmış gereçler yaptırdı. Okları, büyük taşları fırlatmak için bu gereçleri kulelere ve köşelere yerleştirdi. Uzziya'nın ünü uzaklara kadar yayıldı; çünkü gördüğü olağanüstü yardım sayesinde büyük gücekavuşmuştu.

2.Ta.26: 16 Ne var ki, güçlenince kendisini yıkıma sürükleyecek bir gurura kapıldı. Tanrısı RAB'be ihanet etti. Buhur sunağı üzerinde buhur yakmak için RAB'bin Tapınağı'na girdi.

2.Ta.26: 17 Kâhin Azarya ile RAB'bin yürekli seksen kâhini de ardısıra tapınağa girdiler.

2.Ta.26: 18 Kral Uzziya'ya karşı durarak, "Ey Uzziya, RAB'be buhur yakmaya hakkın yok!" dediler, "Ancak Harun soyundan kutsanmış kâhinler buhur yakabilir. Tapınaktan çık! Çünkü sen RAB'be ihanet ettin; RAB Tanrı da seni onurlandırmayacak!"

2.Ta.26: 19 Buhur yakmak için elinde buhurdan tutan Uzziya kâhinlere öfkelendi. Öfkelenir öfkelenmez de kâhinlerin önünde, RAB'bin Tapınağı'ndaki buhur sunağının yanında duran Uzziya'nın alnında deri hastalığı belirdi.

2.Ta.26: 20 Başkâhin Azarya ile öbür kâhinler ona bakınca alnında derihastalığı belirdiğini gördüler. Onu çabucak oradan çıkardılar.Uzziya da çıkmaya istekliydi, çünkü RAB onu cezalandırmıştı.

2.Ta.26: 21 Kral Uzziya ölünceye kadar deri hastalığından kurtulamadı. Bu yüzden ayrı bir evde yaşadı ve RAB'bin Tapınağı'na sokulmadı. Sarayı ve ülke halkını oğlu Yotam yönetti.

2.Ta.26: 22 Uzziya'nın yaptığı öbür işleri, başından sonuna dek, Amots oğlu Peygamber Yeşaya yazmıştır.

2.Ta.26: 23 Uzziya ölüp atalarına kavuşunca, deri hastalığına yakalandığı için onu atalarının yanına, kral mezarlığının ayrı bir yerine gömdüler. Yerine oğlu Yotam kral oldu.

Yotam'ın Yahuda Krallığı(2Kr.15:32-38)

BÖLÜM 27

2.Ta.27: 1 Yotam yirmi beş yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de on altı yıl krallık yaptı. Annesi Sadok'un kızı Yeruşa'ydı.

2.Ta.27: 2 Babası Uzziya gibi, Yotam da RAB'bin gözünde doğru olanı yaptı. Ancak RAB'bin Tapınağı'na girmedi. Ne var ki, halk kötülük yapmayı sürdürmekteydi.

2.Ta.27: 3 Yotam RAB'bin Tapınağı'nın Yukarı Kapısı'nı onardı. Ofel Tepesi'ndeki surun üzerinde de birçok iş yaptı.

2.Ta.27: 4 Yahuda'nın dağlık bölgesinde kentler, ormanlık tepelerinde kaleler ve kuleler kurdu.

2.Ta.27: 5 Ammon Kralı'yla savaşarak Ammonlular'ı yendi. Ammonlular o yıl için kendisine yüz talant*fe* gümüş, on bin kor buğday*ff*, on bin kor arpa*fg* verdiler. İkinci ve üçüncü yıllar için de aynı miktarı ödediler.D Not 27:5 "Yüz talant": Yaklaşık 3.45 ton. 27:5 "On bin kor buğday": Yaklaşık 1 800 ton. 27:5 "On bin kor arpa": Yaklaşık 1 500 ton.

2.Ta.27: 6 Tanrısı RAB'bin önünde kararlı bir şekilde yürüyen Yotam giderek güçlendi.

2.Ta.27: 7 Yotam'ın yaptığı öbür işler, bütün savaşları ve uygulamaları, İsrail ve Yahuda krallarının tarihinde yazılıdır.

2.Ta.27: 8 Yotam yirmi beş yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de on altı yıl krallık yaptı.

2.Ta.27: 9 Yotam ölüp atalarına kavuşunca, onu Davut Kenti'nde gömdüler. Yerine oğlu Ahaz kral oldu.

Ahaz'ın Yahuda Krallığı(2Kr.16:1-20)

BÖLÜM 28

2.Ta.28: 1 Ahaz yirmi yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de on altı yıl krallık yaptı. RAB'bin gözünde doğru olanı yapan atası Davut gibi davranmadı.

2.Ta.28: 2 İsrail krallarının yollarını izledi; Baallar'a* tapmak için dökme putlar bile yaptırdı.

2.Ta.28: 3 Ben-Hinnom Vadisi'nde buhur yaktı. RAB'bin İsrail halkının önünden kovmuş olduğu ulusların iğrenç törelerine uyarak oğullarını ateşte kurban etti.

2.Ta.28: 4 Puta tapılan yerlerde, tepelerde, bol yapraklı her ağacın altında kurban kesip buhur yaktı.

2.Ta.28: 5 İşte bu nedenle Tanrısı RAB Ahaz'ı Aram Kralı'nın eline teslim etti. Aramlılar onu bozguna uğrattılar, halkından birçoğunu tutsak alıp Şam'a götürdüler.Ayrıca onu ağır bir yenilgiye uğratan İsrail Kralı'nın eline de teslim edildi.

2.Ta.28: 6 Remalya oğlu İsrail Kralı Pekah, Yahuda'da bir günde yüz yirmi bin yiğit askeri öldürttü. Çünkü Yahuda halkı atalarının Tanrısı RAB'be sırt çevirmişti.

2.Ta.28: 7 Efrayimli yiğit Zikri, kralın oğlu Maaseya'yı, saray sorumlusu Azrikam'ı ve kraldan sonra ikinci adam olan Elkana'yı öldürdü.

2.Ta.28: 8 İsrailliler kardeşleri olan Yahudalılar'dan iki yüz bin kadınla çocuğu tutsak aldı. Bu arada çok miktarda malı da yağmalayıp Samiriye'ye taşıdılar.

2.Ta.28: 9 Orada RAB'bin Odet adında bir peygamberi vardı. OdetSamiriye'ye dönmekte olan ordunun karşısına çıkıp şöyle dedi:"Atalarınızın Tanrısı RAB, Yahuda halkına öfkelendiği için onlarıelinize teslim etti. Ama siz göklere erişen bir öfkeyle onları öldürdünüz.

2.Ta.28: 10 Şimdi de Yahuda ve Yeruşalim halkını kendinize kadın ve erkek köleler yapmayı düşünüyorsunuz. Tanrınız RAB'be karşı siz hiç suç işlemediniz mi?

2.Ta.28: 11 Şimdi beni dinleyin! Kardeşlerinizden aldığınız tutsaklarıgeri gönderin, çünkü RAB'bin kızgın öfkesi üzerinizdedir."

2.Ta.28: 12 Efrayim halkının önderlerinden Yehohanan oğlu Azarya,Meşillemot oğlu Berekya, Şallum oğlu Yehizkiya ve Hadlay oğluAmasa savaştan dönenlerin karşısına çıkarak,

2.Ta.28: 13 "Tutsakları buraya getirmeyin, yoksa RAB'be karşı suçişlemiş olacağız" dediler, "Suçlarımızı, günahlarımızı çoğaltmakmı istiyorsunuz? Şimdiden yeterince suçumuz var zaten. RAB'binkızgın öfkesi İsrail halkının üzerindedir."

2.Ta.28: 14 Bunun üzerine savaşçılar tutsaklarla yağmalanan mallarıönderlerin ve topluluğun önüne bıraktılar.

2.Ta.28: 15 Görevlendirilen belirli kişiler tutsakları aldılar,yağmalanmış giysilerle aralarındaki çıplakların hepsinigiydirdiler. Onlara giysi, çarık, yiyecek, içecek sağladılar.Yaralarına zeytinyağı sürdüler. Yürüyemeyecek durumda olanlarıeşeklere bindirdiler. Onları hurma kenti Eriha'ya, kardeşlerinegeri götürdükten sonra Samiriye'ye döndüler.

2.Ta.28: 16 O sırada Kral Ahaz yardım istemek için Asur Kralı'na habergönderdi.

2.Ta.28: 17 Edomlular yine Yahuda'ya saldırmış, onları yenip tutsak almışlardı.

2.Ta.28: 18 Filistliler ise Şefela bölgesiyle Yahuda'nın Negev bölgesindeki kentlere akınlar düzenleyip Beytşemeş, Ayalon, Gederot ile Soko, Timna, Gimzo ve çevre köylerini ele geçirerek buralara yerleşmişlerdi.

2.Ta.28: 19 RAB İsrail*fh* Kralı Ahaz yüzünden Yahuda halkını bu ezik duruma düşürmüştü. Çünkü Ahaz Yahuda'yı günaha özendirmiş ve RAB'be ihanet etmişti.D Not 28:19,27 "İsrail", yani "Yahuda".

2.Ta.28: 20 Asur Kralı Tiglat-Pileser Ahaz'a geldi, ama yardım edeceğine onu sıkıntıya düşürdü.

2.Ta.28: 21 Ahaz RAB'bin Tapınağı'ndan, saraydan ve önderlerdenaldıklarını Asur Kralı'na armağan ettiyse de ona yaranamadı.

2.Ta.28: 22 İşte Ahaz denen bu kral, sıkıntılı günlerinde RAB'be ihanetini artırdı.

2.Ta.28: 23 Daha önce kendisini bozguna uğratan Şam ilahlarına kurbanlar sundu. "Madem ilahları Aram krallarına yardım etti, onlara kurban sunayım da bana da yardım etsinler" diye düşünüyordu. Ne var ki, bu ilahlar onun da, bütün İsrail halkının da yıkımına neden oldu.

2.Ta.28: 24 Ahaz Tanrı'nın Tapınağı'ndaki eşyaları toplayıp parçaladı. RAB'bin Tapınağı'nın kapılarını kapatıp Yeruşalim'in her köşesinde sunaklar yaptırdı.

2.Ta.28: 25 Başka ilahlara buhur yakmak için Yahuda'nın her kentindetapınma yerleri yaparak atalarının Tanrısı RAB'bi öfkelendirdi.

2.Ta.28: 26 Ahaz'ın yaptığı öbür işler ve bütün uygulamaları, başındansonuna dek, Yahuda ve İsrail krallarının tarihinde yazılıdır.

2.Ta.28: 27 Ahaz ölüp atalarına kavuşunca, onu İsrail*fh* krallarının mezarlığına gömeceklerine Yeruşalim Kenti'nde gömdüler. Yerine oğlu Hizkiya kral oldu.

Hizkiya'nın Yahuda Krallığı(2Kr.18:1-3)

BÖLÜM 29

2.Ta.29: 1 Hizkiya yirmi beş yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de yirmi dokuz yıl krallık yaptı. Annesi Zekeriya'nın kızı Aviya'ydı.

2.Ta.29: 2 Atası Davut gibi, o da RAB'bin gözünde doğru olanı yaptı. Hizkiya Tapınağı Onarıp Kutsuyor

2.Ta.29: 3 Hizkiya krallığının birinci yılının birinci ayında* RAB'bin Tapınağı'nın kapılarını açıp onardı.

2.Ta.29: 4 Sonra kâhinlerle Levililer'i çağırıp tapınağın doğusundaki alanda topladı.

2.Ta.29: 5 Onlara, "Ey Levililer, beni dinleyin!" dedi, "Şimdi kendinizi kutsayın; atalarınızın Tanrısı RAB'bin Tapınağı'nı da kutsayın. İğrenç olan her şeyi kutsal yerden çıkarın.

2.Ta.29: 6 Atalarımız Tanrı'ya ihanet ettiler. Tanrımız RAB'bin gözünde kötü olanı yaparak O'nu bıraktılar. Yüzlerini RAB'bin Konutu'ndan ayırıp ona sırt çevirdiler.

2.Ta.29: 7 Tapınağın eyvana açılan kapılarını kapattılar, kandilleri sönmeye bıraktılar. Kutsal yerde İsrail'in Tanrısı'na buhur yakmadılar, yakmalık sunu* da sunmadılar.

2.Ta.29: 8 Yahuda ve Yeruşalim halkı bu yüzden RAB'bin öfkesine uğradı. Gözlerinizle gördüğünüz gibi, RAB'bin onlara yaptığı, başkalarını korkuya, dehşete düşürdü. Alay konusu oldular.

2.Ta.29: 9 İşte bu yüzden, babalarımız kılıçtan geçirildi; oğullarımız, kızlarımız, karılarımız tutsak alındı.

2.Ta.29: 10 Şimdi, bize duyduğu kızgın öfkeyi yatıştırmak için, İsrail'in Tanrısı RAB'le bir antlaşma yapmayı tasarlıyorum.

2.Ta.29: 11 Oğullarım, artık işi savsaklamayın! Çünkü RAB önünde durmanız, hizmet etmeniz, hizmetkârları olmanız ve buhur yakmanız için sizi seçti."

2.Ta.29: 12 İşe başlayan Levililer şunlardı: Kehat boyundan Amasay oğlu Mahat, Azarya oğlu Yoel; Merari boyundan Avdi oğlu Kiş, Yehallelel oğlu Azarya; Gerşon boyundan Zimma oğlu Yoah, Yoah oğlu Eden;

2.Ta.29: 13 Elisafan soyundan Şimri, Yeiel; Asaf soyundan Zekeriya, Mattanya;

2.Ta.29: 14 Heman soyundan Yehiel, Şimi; Yedutun soyundan Şemaya ve Uzziel.

2.Ta.29: 15 Bu Levililer kardeşlerini topladılar. Kendilerinikutsadıktan sonra, RAB'bin sözü uyarınca kralın buyruğuylaRAB'bin Tapınağı'nı dinsel açıdan arındırmak için içeri girdiler.

2.Ta.29: 16 RAB'bin Tapınağı'nı arındırmak için içeri giren kâhinlertapınakta buldukları bütün kirli sayılan şeyleri tapınağınavlusuna çıkardılar. Levililer bunları dışarı çıkarıp Kidron Vadisi'ne götürdüler.

2.Ta.29: 17 Birinci ayın ilk günü kutsamaya başladılar; ayın sekizincigünü tapınağın eyvanına vardılar. Tapınağı kutsamayı sekiz gündaha sürdürerek, birinci ayın on altıncı günü işi bitirdiler.

2.Ta.29: 18 Sonra Kral Hizkiya'ya giderek, "Bütün RAB'bin Tapınağı'nı,yakmalık sunu sunağıyla takımlarını, adak ekmeklerinin* dizildiğimasayla takımlarını arındırdık" dediler,

2.Ta.29: 19 "Ayrıca krallığı döneminde ihanet eden Ahaz'ın attırdığı bütün takımları da hazırlayıp kutsadık. Hepsi RAB'bin sunağının önünde duruyor."

2.Ta.29: 20 Ertesi gün Kral Hizkiya erkenden kentin ileri gelenlerinitoplayıp onlarla birlikte RAB'bin Tapınağı'na gitti.

2.Ta.29: 21 Kral ailesi, tapınak ve Yahuda halkı için günah sunusu* olarak yedi boğa, yedi koç, yedi kuzu, yedi teke getirdiler. Hizkiya bunları RAB'bin sunağının üzerinde sunmaları için Harun soyundan gelen kâhinlere buyruk verdi.

2.Ta.29: 22 Önce boğalar kesildi, kâhinler boğaların kanını sunağın üzerine döktüler. Sonra sırasıyla koçları ve kuzuları keserek kanlarını sunağın üzerine döktüler.

2.Ta.29: 23 Tekeleri günah sunusu olarak kralla topluluğun önüne getirdiler. Kralla topluluk ellerini tekelerin üzerine koydu.

2.Ta.29: 24 Sonra kâhinler tekeleri kestiler. Bütün İsrail halkınıngünahlarını bağışlatmak için tekelerin kanını sunağın üzerindegünah sunusu olarak sundular. Çünkü kral yakmalık sunu ve günahsunusunu bütün İsrail halkı adına sunmaları için buyruk vermişti.

2.Ta.29: 25 Sonra kral Davut'un, bilicisi* Gad'ın ve Peygamber Natan'ındüzenine göre Levililer'i ziller, çenkler ve lirlerle RAB'bin Tapınağı'na yerleştirdi. RAB bu düzeni peygamberleri aracılığıyla vermişti.

2.Ta.29: 26 Böylece Levililer Davut'un çalgılarıyla, kâhinler deborazanlarıyla yerlerini aldılar.

2.Ta.29: 27 Hizkiya yakmalık sununun sunağın üzerinde yakılmasınıbuyurdu. Sunu sunulmaya başlayınca, borazanlar ve İsrail KralıDavut'un çalgıları eşliğinde RAB'be ezgiler okumaya koyuldular.

2.Ta.29: 28 Ezgiciler ezgi söylüyor, borazancılar borazan çalıyor,bütün topluluk tapınıyordu. Yakmalık sunu bitinceye dek bu böyle sürüp gitti.

2.Ta.29: 29 Yakmalık sunular sunulduktan sonra, kralla yanındakileryere kapanıp tapındılar.

2.Ta.29: 30 Kral Hizkiya ile önderler, Levililer'e Davut'un ve BiliciAsaf'ın sözleriyle RAB'bi övmelerini söylediler. Onlar dasevinçle övgüler sundular, başlarını eğip tapındılar.

2.Ta.29: 31 Hizkiya, "Artık kendinizi RAB'be adamış bulunuyorsunuz"dedi, "Gelin, RAB'bin Tapınağı'na kurbanlar, şükran sunularıgetirin." Bunun üzerine topluluk kurban ve şükran sunularıgetirdi. İçlerindeki istekli kişiler de yakmalık sunular getirdiler.

2.Ta.29: 32 Topluluğun yakmalık sunu olarak getirdiği hayvanlarınsayısı yetmiş sığır, yüz koç, iki yüz kuzuydu. Bunların tümüRAB'be yakmalık sunu olarak sunulmak içindi.

2.Ta.29: 33 Kurban olarak adanan hayvanlar altı yüz sığır, üç bin davardı.

2.Ta.29: 34 Yakmalık sunu olarak kesilen hayvanların derilerini yüzecekkâhinlerin sayısı yetersizdi. Bu nedenle kardeşleri Levililer işbitene ve öbür kâhinler kutsanana dek onlara yardım etti. ÇünküLevililer kendilerini kutsamaya kâhinlerden daha çok özen göstermişlerdi.

2.Ta.29: 35 Çok sayıda yakmalık sununun yanısıra esenlik sunularının*yağı ve yakmalık sunularla birlikte sunulan dökmelik sunular da vardı. Böylece RAB'bin Tapınağı'ndaki hizmet düzeni yeniden kurulmuş oldu.

2.Ta.29: 36 Hizkiya'yla bütün halk, Tanrı'nın halk için yaptıklarıkarşısında sevinç içindeydi; çünkü her şey çabucak tamamlanmıştı.

Fısıh Bayramı Kutlanıyor

BÖLÜM 30

2.Ta.30: 1 Hizkiya, bütün İsrail ve Yahuda halkına haber göndererek, Efrayim ve Manaşşe halkına da mektup yazarak, İsrail'in Tanrısı RAB için Fısıh Bayramı'nı* kutlamak amacıyla Yeruşalim'deki RAB'bin Tapınağı'na gelmelerini bildirdi.

2.Ta.30: 2 Kralla önderleri ve Yeruşalim'deki topluluk Fısıh Bayramı'nıikinci ay* kutlamaya karar verdiler.

2.Ta.30: 3 Bayramı zamanında kutlayamamışlardı; çünkü ne kendini kutsamış yeterli sayıda kâhin vardı, ne de halk Yeruşalim'de toplanabilmişti.

2.Ta.30: 4 Bu tasarı krala da topluluğa da uygun göründü.

2.Ta.30: 5 Herkes Yeruşalim'e gelip İsrail'in Tanrısı RAB için FısıhBayramı'nı kutlasın diye Beer-Şeva'dan Dan'a kadar bütün İsrailülkesine duyuru yapmaya karar verdiler. Çünkü bayram, yazılıolduğu gibi çok sayıda insanla kutlanmamıştı.

2.Ta.30: 6 Kralın buyruğu uyarınca ulaklar, kral ve önderlerindenaldıkları mektuplarla bütün İsrail ve Yahuda'yı koşa koşadolaşarak şu duyuruyu yaptılar: "Ey İsrail halkı! İbrahim'in,İshak'ın ve İsrail'in Tanrısı RAB'be dönün. Öyle ki, O da sağkalanlarınıza, Asur krallarının elinden kurtulanlarınıza dönsün.

2.Ta.30: 7 Atalarının Tanrısı RAB'be ihanet eden atalarınıza, kardeşlerinize benzemeyin; gördüğünüz gibi RAB onları dehşet verici bir duruma düşürdü.

2.Ta.30: 8 Atalarınız gibi inatçı olmayın, RAB'be boyun eğin. O'nunsonsuza dek kutsal kıldığı tapınağa gelin. Kızgın öfkesininsizden uzaklaşması için Tanrınız RAB'be kulluk edin.

2.Ta.30: 9 RAB'be dönerseniz, kardeşlerinizi, oğullarınızı tutsakedenler onlara acıyıp bu ülkeye dönmelerine izin vereceklerdir.Çünkü Tanrınız RAB lütfeden, acıyan bir Tanrı'dır. O'nadönerseniz, O da yüzünü sizden çevirmeyecektir."

2.Ta.30: 10 Ulaklar Efrayim ve Manaşşe bölgelerinde Zevulun'a dek kentkent dolaştılar. Ne var ki, halk gülerek onlarla alay etti.

2.Ta.30: 11 Ama Aşer, Manaşşe ve Zevulun halkından bazılarıalçakgönüllü bir tutum takınarak Yeruşalim'e gitti.

2.Ta.30: 12 Birlik ruhu vermek için Tanrı'nın eli Yahuda'nınüzerindeydi. Öyle ki, Tanrı kral ve önderlerin RAB'bin sözüuyarınca verdikleri buyruğa halkın uymasını sağladı.

2.Ta.30: 13 İkinci ay Mayasız Ekmek Bayramı'nı* kutlamak için çok büyükbir topluluk Yeruşalim'de toplandı.

2.Ta.30: 14 İşe Yeruşalim'deki sunakları kaldırmakla başladılar. Bütünbuhur sunaklarını kaldırıp Kidron Vadisi'ne attılar.

2.Ta.30: 15 İkinci ayın on dördüncü günü Fısıh* kurbanını kestiler.Kâhinlerle Levililer utanarak kendilerini kutsadılar, sonraRAB'bin Tapınağı'na yakmalık sunular* getirdiler.

2.Ta.30: 16 Bunun ardından, Tanrı adamı Musa'nın Yasası uyarınca,geleneksel yerlerini aldılar. Kâhinler Levililer'in elindenaldıkları kurban kanını sunağın üstüne döktüler.

2.Ta.30: 17 Topluluk arasında kendini kutsamamış birçok kişi vardı; bunedenle arınmamış olanların Fısıh kurbanını kesme ve RAB'be adamagörevini Levililer üstlendi.

2.Ta.30: 18-19 Çok sayıda insan, Efrayim, Manaşşe, İssakar veZevulun'dan gelen halkın birçoğu kendisini dinsel açıdanarındırmamıştı; öyleyken yazılana ters düşerek Fısıh kurbanınıyediler. Hizkiya onlar için şöyle dua etti: "Kutsal yerinkuralları uyarınca arınmamış bile olsa, RAB Tanrı'ya, atalarınınTanrısı'na yönelmeye yürekten kararlı olan herkesi iyi olan RAB bağışlasın."

2.Ta.30: 20 RAB Hizkiya'nın yakarışını duydu ve halkı bağışladı*fı*.D Not 30:20 "Bağışladı": İbranice "Sağlığa kavuşturdu" (bkz. 7:14).

2.Ta.30: 21 Yeruşalim'deki İsrailliler Mayasız Ekmek Bayramı'nı yedi gün büyük sevinçle kutladılar. Levililer'le kâhinler RAB'bi yüceltmek amacıyla kullanılan yüksek sesli çalgılarla her gün O'nu övüyorlardı.

2.Ta.30: 22 Hizkiya RAB'be hizmetlerini başarıyla yerine getiren Levililer'i övdü. Yedi gün boyunca herkes esenlik kurbanlarını kesip atalarının Tanrısı RAB'be şükrederek bayramda kendisine ayrılan paydan yedi.

2.Ta.30: 23 Topluluk bayramı yedi gün daha kutlamaya karar verdi.Böylece herkes bayramı yedi gün daha sevinçle kutladı.

2.Ta.30: 24 Yahuda Kralı Hizkiya topluluğa bin boğayla yedi bin davar sağladı; önderler de topluluğa bin boğayla on bin davar daha verdiler. Birçok kâhin kendini kutsadı.

2.Ta.30: 25 Bütün Yahuda topluluğu, kâhinler, Levililer, İsrail'den gelen topluluk, İsrail'den gelip Yahuda'ya yerleşen yabancılar sevindi.

2.Ta.30: 26 Yeruşalim'de büyük sevinç vardı. Çünkü İsrail Kralı Davut oğlu Süleyman'ın günlerinden bu yana Yeruşalim'de böylesi bir olay yaşanmamıştı.

2.Ta.30: 27 Levili kâhinler ayağa kalkıp halkı kutsadılar. Tanrı onları duydu. Çünkü duaları O'nun kutsal konutuna, göklere erişmişti.

Hizkiya Dinsel Kuralları Düzenliyor

BÖLÜM 31

2.Ta.31: 1 Bütün bunlar sona erince, oradaki İsrailliler Yahuda kentlerine giderek dikili taşları parçalayıp Aşera* putlarını devirdiler. Yahuda, Benyamin, Efrayim ve Manaşşe bölgelerindeki puta tapılan yerlerin ve sunakların hepsini yıktılar. Sonraherkes kendi kentine, toprağına döndü.

2.Ta.31: 2 Hizkiya kâhinlerle Levililer'i görevlerine göre bölüklereayırdı. Kimine yakmalık sunuları* ve esenlik sunularını* sunma,kimine hizmet etme, kimine de RAB'bin Konutu'nun kapılarındaşükredip övgüler söyleme görevini verdi.

2.Ta.31: 3 Kral da RAB'bin Yasası uyarınca sabah akşam sunulmak üzereyakmalık sunular, Şabat* günleri, Yeni Ay ve bayramlardasunulacak yakmalık sunular için sürüsünden hayvanlar verdi.

2.Ta.31: 4 Yeruşalim'de yaşayan halka da kâhinlerle Levililer'in paylarına düşeni vermelerini buyurdu; öyle ki, RAB'bin Yasası'na kendilerini adayabilsinler.

2.Ta.31: 5 Kralın bu buyruğunu duyar duymaz İsrailliler ilk yetişen tahıl, yeni şarap, zeytinyağı, bal ve bütün tarla ürünlerinden bol bol verdiler. Bunun yanısıra her şeyin ondalığını da bol bol getirdiler.

2.Ta.31: 6 Yahuda kentlerinde yaşayan İsrailliler'le Yahudalılar da sığırlarının, davarlarının, Tanrıları RAB'be adamış oldukları kutsal armağanların ondalığını getirip bir araya yığdılar.

2.Ta.31: 7 Ondalıkların toplanması üçüncü aydan* yedinci aya kadar sürdü.

2.Ta.31: 8 Hizkiya ile önderler gelip yığınları görünce, RAB'be övgüler sunup halkı İsrail'i kutsadılar.

2.Ta.31: 9 Hizkiya kâhinlerle Levililer'e yığınları sorunca,

2.Ta.31: 10 Sadok soyundan Başkâhin Azarya şu yanıtı verdi: "Halk RAB'bin Tapınağı'na bağış getirmeye başladıktan bu yana yiyip doyduk; üstelik artırdık da. Çünkü RAB halkını kutsadı. Bu büyük yığın da artakalandır."

2.Ta.31: 11 Hizkiya RAB'bin Tapınağı'ndaki depoların hazırlanması içinbuyruk verdi. Depolar hazırlandı.

2.Ta.31: 12 Bağışlar, ondalıklar, adanan armağanlar sadakatle içeri getirildi. Bütün bu işlerin sorumlusu olarak Levili Konanya atandı; kardeşi Şimi de yardımcısı oldu.

2.Ta.31: 13 Kral Hizkiya ile Tanrı'nın Tapınağı'nın sorumlusu Azarya, Konanya ile kardeşi Şimi'nin yönetimindeki şu denetçileri atadılar: Yehiel, Azazya, Nahat, Asahel, Yerimot, Yozavat, Eliel, Yismakya, Mahat, Benaya.

2.Ta.31: 14 Tapınağın Doğu Kapısı'nın nöbetçisi Yimna'nın oğlu LeviliKore, Tanrı'ya gönülden verilen sunuların sorumlusuydu. RAB'beadanan bağışları ve kutsal yiyecekleri dağıtmak için bu göreve getirilmişti.

2.Ta.31: 15 Eden, Minyamin, Yeşua, Şemaya, Amarya ve Şekanya kâhinlerinyaşadıkları kentlerde bölükleri uyarınca büyük küçük bütün kardeşlerine bağışları dağıtma işinde Kore'ye sadakatle yardım ettiler.

2.Ta.31: 16-18 Ayrıca soyağacında adı kayıtlı üç ve daha yukarı yaştakierkeklere, bölüklerine ve sorumluluklarına göre RAB'binTapınağı'na girip günün gerektirdiği değişik görevleri yapanlarıntümüne; bağlı oldukları boylara göre kütüğe kayıtlı kâhinlere,bölüklerine ve sorumluluklarına göre yirmi ve daha yukarı yaştakiLevililer'e; kâhinlerle Levililer'in soyağacında kayıtlı küçükçocuklara, kadınlara, oğullarla kızlara, yani topluluğa yiyecekdağıtıyorlardı. Çünkü kendilerini sadakatle Tanrı'ya adamışlardı.

2.Ta.31: 19 Kentlerinin çevresindeki kırlarda ya da herhangi bir kentte yaşayan Harun soyundan kâhinlere gelince, onlardan olan bütün erkeklere ve Levililer'in soyağacında kayıtlı herkese yiyecek dağıtmak için belirli kişiler atanmıştı.

2.Ta.31: 20 Hizkiya bütün Yahuda'da böyle davrandı; Tanrısı RAB'binönünde iyi, doğru ve hakça olanı yaptı.

2.Ta.31: 21 Tanrı'nın Tapınağı'nda üstlendiği görevi bütün yüreğiyle yerine getirdi; Kutsal Yasa'ya, buyruklara uydu; Tanrısı'na yöneldi. Bu sayede başarılı oldu.

Sanherib'in Tehdidi(2Kr.18:13-19:13; Yşa.36:1-37:13)

BÖLÜM 32

2.Ta.32: 1 Hizkiya'nın RAB'be bağlılıkla yaptığı bu hizmetlerden sonra Asur Kralı Sanherib gelip Yahuda'ya saldırdı. Surlu kentleri ele geçirmek amacıyla onları kuşattı.

2.Ta.32: 2 Sanherib'in Yeruşalim'le savaşmaya hazırlandığını duyan Hizkiya,

2.Ta.32: 3 kentin dışındaki pınarları kapatma konusunda önderlerine ve ordu komutanlarına danıştı. Onlar da onu desteklediler.

2.Ta.32: 4 Böylece birçok kişi toplandı. "Neden Asur Kralı gelip bol su bulsun?" diyerek bütün pınarları ve ülkenin ortasından akan dereyi kapadılar.

2.Ta.32: 5 Hizkiya gücünü toplayarak surun yıkılmış bölümlerini onarttı, üstüne kuleler yaptırdı. Dışardan bir sur daha yaptırarak Davut Kenti'nde Millo'yu* sağlamlaştırdı. Bunların yanısıra, çok sayıda silah ve kalkan hazırlattı.

2.Ta.32: 6 Halka komutanlar atadı. Sonra onları kent kapısı yakınındakialanda toplayarak şöyle yüreklendirdi:

2.Ta.32: 7 "Güçlü ve yürekli olun! Asur Kralı'ndan ve yanındaki büyükordudan korkmayın, yılmayın. Çünkü bizimle olan onunla olandan daha üstündür.

2.Ta.32: 8 Ondaki güç insansaldır; bizdeki güç ise bize yardım eden ve bizden yana savaşan Tanrımız RAB'dir." Yahuda Kralı Hizkiya'nın bu sözleri halka güven verdi.

2.Ta.32: 9 Asur Kralı Sanherib, bütün ordusuyla Lakiş Kenti'nikuşatırken, subayları aracılığıyla Yahuda Kralı Hizkiya'ya veYeruşalim'de yaşayan Yahuda halkına şu haberi gönderdi:

2.Ta.32: 10 "Asur Kralı Sanherib şöyle diyor: 'Neye güvenerekYeruşalim'de kuşatma altında kalıyorsunuz?

2.Ta.32: 11 Hizkiya, 'Tanrımız RAB bizi Asur Kralı'nın elinden kurtaracak diyerek sizi kandırıyor. Sizi kıtlığa ve susuzluğa terk edip ölüme sürüklüyor.

2.Ta.32: 12 Tanrı'nın tapınma yerlerini, sunaklarını ortadan kaldıran,Yahuda ve Yeruşalim halkına, 'Tek bir sunağın önünde tapınacak,onun üzerinde buhur yakacaksınız diyen Hizkiya değil mi bu?

2.Ta.32: 13 Benim ve atalarımın öbür ülkelerin halklarına neleryaptığımızı bilmiyor musunuz? Ulusların ilahlarından hangisiülkesini benim elimden kurtarabildi?

2.Ta.32: 14 Atalarımın büsbütün yok ettiği bu ulusların ilahlarındanhangisi halkını elimden kurtarabildi ki, Tanrınız sizi elimden kurtarabilsin?

2.Ta.32: 15 Hizkiya'nın sizi kandırıp aldatmasına izin vermeyin! Ona güvenmeyin! Çünkü hiçbir ulusun, krallığın ilahlarından bir teki bile halkını elimden ya da atalarımın elinden kurtaramamıştır! Tanrınız kim ki sizi elimden kurtarsın?"

2.Ta.32: 16 Sanherib'in subayları RAB Tanrı'ya ve kulu Hizkiya'ya karşıdaha birçok şey söylediler.

2.Ta.32: 17 Sanherib İsrail'in Tanrısı RAB'bi aşağılamak için yazdığı mektuplarda da şöyle diyordu: "Öteki ulusların tanrıları halklarını elimden kurtaramadıkları gibi, Hizkiya'nın Tanrısı da halkını elimden kurtaramayacak."

2.Ta.32: 18 Sonra kenti ele geçirmek amacıyla surun üstündeki Yeruşalimhalkını korkutup yıldırmak için Yahudi dilinde bağırdılar.

2.Ta.32: 19 Üstelik dünyanın öteki uluslarının insan eliyle yapılmışilahlarından söz edercesine Yeruşalim'in Tanrısı'ndan söz ettiler.

Rab Hizkiya'yı Kurtarıyor(2Kr.19:14-37; Yşa.37:14-38)

2.Ta.32: 20 Bunun üzerine Kral Hizkiya ile Amots oğlu Peygamber Yeşayadua edip Tanrı'ya yalvardılar.

2.Ta.32: 21 RAB bir melek göndererek Asur Kralı'nın ordugahındaki bütünyiğit savaşçıları, önderleri, komutanları yok etti. Asur Kralı utanç içinde ülkesine döndü. Bir gün kendi ilahının tapınağına girdiğinde de oğullarından bazıları onu orada kılıçla öldürdüler.

2.Ta.32: 22 Böylece RAB Hizkiya'yla Yeruşalim'de yaşayanları Asur KralıSanherib'in ve öbür düşmanlarının elinden kurtararak her yanda güvenlik içinde yaşamalarını sağladı.

2.Ta.32: 23 Yeruşalim'e gelen birçok kişi RAB'be sunular, Yahuda KralıHizkiya'ya da değerli armağanlar getirdi. O günden sonra Hizkiya bütün uluslar arasında saygınlık kazandı.

Hizkiya'nın Hastalığı, İyileşmesi ve Ölümü(2Kr.20:1-21; Yşa.38:1-3)

2.Ta.32: 24 O günlerde Hizkiya ölümcül bir hastalığa yakalanınca,RAB'be yalvardı. RAB yakarışını duyarak ona bir belirti verdi.

2.Ta.32: 25 Ne var ki, Hizkiya kendisine yapılan bu iyiliğe yaraşırbiçimde davranmayıp büyüklendi. Bu yüzden RAB hem ona, hemYahuda'ya, hem de Yeruşalim'e öfkelendi.

2.Ta.32: 26 Hizkiya ile Yeruşalim'de yaşayanlar gururu bırakıpalçakgönüllü davranmaya başladılar. Bu sayede Hizkiya'nınkrallığı boyunca RAB'bin öfkesine uğramadılar.

2.Ta.32: 27 Hizkiya çok zengin ve onurlu biriydi. Altını, gümüşü,değerli taşları, baharatı, kalkanları ve çeşit çeşit değerli eşyası için hazineler yaptırdı.

2.Ta.32: 28 Ayrıca tahıl ambarları, yeni şarap ve zeytinyağı depoları,sığırlar için ahırlar, sürüler için ağıllar yaptırdı.

2.Ta.32: 29 Bunların yanısıra kendisi için kentler kurdurdu ve çoksayıda davar, sığır edindi. Tanrı ona çok büyük zenginlik vermişti.

2.Ta.32: 30 Gihon Pınarı'nın yukarı ağzını kapayıp suyun DavutKenti'nin batı yakasından aşağıya akmasını sağlayan daHizkiya'dır. Üstlendiği her işte başarılı oldu.

2.Ta.32: 31 Ama Babil önderlerinin ülkede gerçekleştirilen belirtiyiaraştırmak için gönderdiği elçiler gelince, Tanrı Hizkiya'yıdenemek ve aklından geçenlerin hepsini öğrenmek için onu bıraktı.

2.Ta.32: 32 Hizkiya'nın yaptığı öbür işler ve RAB'be bağlılığı Amotsoğlu Peygamber Yeşaya'nın Yahuda ve İsrail krallarınıntarihindeki görümünde yazılıdır.

2.Ta.32: 33 Hizkiya ölüp atalarına kavuşunca, Davutoğulları'nınmezarlarının üst kesimine gömüldü. Bütün Yahuda ve Yeruşalimhalkı onu saygıyla andı. Yerine oğlu Manaşşe kral oldu.

Manaşşe'nin Yahuda Krallığı(2Kr.21:1-18)

BÖLÜM 33

2.Ta.33: 1 Manaşşe on iki yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de elli beşyıl krallık yaptı.

2.Ta.33: 2 RAB'bin İsrail halkının önünden kovmuş olduğu uluslarıniğrenç törelerine uyarak RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı.

2.Ta.33: 3 Babası Hizkiya'nın ortadan kaldırdığı puta tapılan yerleriyeniden yaptırdı. Baallar* için sunaklar kurdu, Aşera* putlarıyaptı. Gök cisimlerine taparak onlara kulluk etti.

2.Ta.33: 4 RAB'bin, "Adım sonsuza dek Yeruşalim'de bulunacaktır" dediğiRAB'bin Tapınağı'nda sunaklar kurdu.

2.Ta.33: 5 Tapınağın iki avlusunda gök cisimlerine tapmak için sunaklar yaptırdı.

2.Ta.33: 6 Oğullarını Ben-Hinnom Vadisi'nde ateşte kurban etti;falcılık ve büyücülük yaptı. Medyumlara, ruh çağıranlara danıştı.RAB'bin gözünde çok kötülük yaparak O'nu öfkelendirdi.

2.Ta.33: 7 Manaşşe yaptırdığı putu Tanrı'nın Tapınağı'na yerleştirdi.Oysa Tanrı tapınağa ilişkin Davut'la oğlu Süleyman'a şöyledemişti: "Bu tapınakta ve İsrail oymaklarının yaşadığı kentlerarasından seçtiğim Yeruşalim'de adım sonsuza dek anılacak.

2.Ta.33: 8 Kendilerine Musa aracılığıyla buyurduğum Kutsal Yasa'yı,kuralları, ilkeleri dikkatle yerine getirirlerse, İsrail halkınınayağını bir daha atalarına vermiş olduğum ülkenin dışına çıkarmayacağım."

2.Ta.33: 9 Ancak Manaşşe Yahudalılar'la Yeruşalim'de yaşayanlarıöylesine yoldan çıkardı ki, RAB'bin İsrail halkının önünde yokettiği uluslardan daha çok kötülük yaptılar.

2.Ta.33: 10 RAB Manaşşe'yle halkını uyardıysa da aldırış etmediler.

2.Ta.33: 11 Bunun üzerine RAB Asur Kralı'nın ordu komutanlarını onlarınüzerine gönderdi. Manaşşe'yi tutsak alıp burnuna çengel taktılar;tunç* zincirlerle bağlayıp Babil'e götürdüler.

2.Ta.33: 12 Ne var ki, Manaşşe sıkıntısında Tanrısı RAB'be yakardı veatalarının Tanrısı önünde son derece alçakgönüllü davrandı.

2.Ta.33: 13 RAB'be yalvarınca RAB yakarışını, duasını duydu ve onu yine Yeruşalim'e, krallığına getirdi. İşte o zaman Manaşşe RAB'bin Tanrı olduğunu anladı.

2.Ta.33: 14 Sonra Davut Kenti için vadideki Gihon Pınarı'nın batısından Balık Kapısı'nın girişine kadar yüksek bir dış sur yaptı; Ofel Tepesi'ni de bu surla çevirdi. Yahuda'nın bütün surlu kentlerine komutanlar yerleştirdi.

2.Ta.33: 15 RAB'bin Tapınağı'ndan yabancı ilahları ve diktirdiği putuçıkardı; tapınağın bulunduğu tepede ve Yeruşalim'de yaptırdığıbütün sunakları kaldırıp kentin dışına attı.

2.Ta.33: 16 RAB'bin sunağını yeniden kurup üzerinde esenlik ve şükrankurbanları kesti; Yahuda halkına İsrail'in Tanrısı RAB'be kulluketmeleri için buyruk verdi.

2.Ta.33: 17 Ne var ki, halk tapınma yerlerinde kurban sunmayı sürdürdü;ancak yalnız Tanrıları RAB'be kurban sunuyorlardı.

2.Ta.33: 18 Manaşşe'nin yaptığı öbür işler, Tanrısı'na yakarışı veİsrail'in Tanrısı RAB'bin adına onu uyaran bilicilerin* sözleri,İsrail krallarının tarihinde yazılıdır.

2.Ta.33: 19 Duası, Tanrı'nın ona yanıtı, gururundan dönmeden önce işlediği bütün günahlar, ihaneti, yaptırdığı tapınma yerleri, Aşera putlarıyla öbür putları diktirdiği yerler Hozay'ın*fi* tarihinde yazılıdır.D Not 33:19 Masoretik metin "Hozay'ın", bir İbranice elyazması ve Septuaginta "Bilicilerin".

2.Ta.33: 20 Manaşşe ölüp atalarına kavuşunca, kendi sarayına gömüldü.Yerine oğlu Amon kral oldu.

Amon'un Yahuda Krallığı(2Kr.21:19-26)

2.Ta.33: 21 Amon yirmi iki yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de iki yıl krallık yaptı.

2.Ta.33: 22 Amon da babası Manaşşe gibi RAB'bin gözünde kötü olanıyaptı. Babası Manaşşe'nin yaptırdığı putlara kurban sundu, onlara taptı.

2.Ta.33: 23 Ancak RAB'bin önünde alçakgönüllülüğü takınan babasıManaşşe'nin tersine, giderek suçunu artırdı.

2.Ta.33: 24 Görevlileri düzen kurup onu sarayında öldürdüler.

2.Ta.33: 25 Ülke halkı Kral Amon'a düzen kuranların hepsini öldürdü.Yerine oğlu Yoşiya'yı kral yaptı.

Yoşiya'nın Yahuda Krallığı(2Kr.22:1-2)

BÖLÜM 34

2.Ta.34: 1 Yoşiya sekiz yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de otuz bir yıl krallık yaptı.

2.Ta.34: 2 RAB'bin gözünde doğru olanı yaptı. Sağa sola sapmadan atası Davut'un yollarını izledi.

Yoşiya'nın Yaptığı Yenilikler(2Kr.23:4-20)

2.Ta.34: 3 Yoşiya krallığının sekizinci yılında, daha gençken, atasıDavut'un Tanrısı'na yönelmeye başladı. Krallığının on ikinciyılında da Yahuda ve Yeruşalim'i puta tapılan yerlerden, Aşera*putlarından, oyma ve dökme putlardan arındırmaya başladı.

2.Ta.34: 4 Yoşiya'nın gözetiminde Baallar'ın* sunaklarını yıktırıpüzerlerindeki buhur sunaklarını parçalattı. Aşera putlarını, oymave dökme putları da parçalayıp ezdikten sonra tozlarını onlarakurban sunanların mezarlarına serpti.

2.Ta.34: 5 Kâhinlerin kemiklerini kendi sunaklarının üstünde yaktı.Böylece Yahuda ve Yeruşalim'i arındırdı.

2.Ta.34: 6 Naftali'ye dek Manaşşe, Efrayim ve Şimon oymaklarınınkentleriyle çevredeki yıkıntılarda bulunan

2.Ta.34: 7 sunakları, Aşera putlarını yıktı; toz haline gelinceye dek putları ezdi. İsrail ülkesinin her yanındaki buhur sunaklarını paramparça etti. Sonra Yeruşalim'e döndü.

Yasa Kitabı'nın Bulunuşu(2Kr.22:3-23:3)

2.Ta.34: 8 Yoşiya ülkeyi ve tapınağı arındırdıktan sonra, krallığının on sekizinci yılında Asalya oğlu Şafan'ı, kent yöneticisi Maaseya'yı ve Yoahaz oğlu devlet tarihçisi Yoah'ı Tanrısı RAB'bin Tapınağı'nı onarmaya gönderdi.

2.Ta.34: 9 Bunlar Tanrı'nın Tapınağı'na getirilen paraları götürüp Başkâhin Hilkiya'ya verdiler. Kapı nöbetçileri olan Levililer bu parayı Manaşşe ve Efrayim halkından, İsrail'in geri kalanından, bütün Yahudalılar'la Benyaminliler'den, Yeruşalim'de yaşayanlardan toplamışlardı.

2.Ta.34: 10 Paraları RAB'bin Tapınağı'ndaki işlerin başında bulunan denetçilere verdiler. Onlar da tapınağı yenileme ve onarma işinde çalışan işçilere ödediler.

2.Ta.34: 11 Yontma taş, Yahuda krallarının yıkılmaya terk ettiğiyapıların kiriş ve bağlantı yerlerinin onarımı için kerestealmaları için marangozlara, yapıcılara ödeme yapıldı.

2.Ta.34: 12-13 Çalışanlar işi özenle yaptılar. Başlarında yöneticiolarak Levililer'den şu denetçiler vardı: Merari boyundanYahat'la Ovadya, Kehat boyundan Zekeriya'yla Meşullam. Çalgıçalmakta usta olan Levililer yük taşıyan işçilerin sorumluluğunualdılar ve her işi yapan işçileri denetlediler. Levililer'denbazıları da yazman, görevli, kapı nöbetçisi olarak çalıştılar.

2.Ta.34: 14 RAB'bin Tapınağı'na getirilen parayı çıkarırlarken, KâhinHilkiya Musa aracılığıyla verilmiş olan RAB'bin Yasa Kitabı'nı buldu.

2.Ta.34: 15 Yazman Şafan'a, "RAB'bin Tapınağı'nda Yasa Kitabı'nıbuldum" diyerek kitabı ona verdi.

2.Ta.34: 16 Şafan kitabı krala götürerek, "Görevlilerin kendilerineverilen her işi yapıyorlar" diye haber verdi,

2.Ta.34: 17 "RAB'bin Tapınağı'ndaki paraları alıp denetçilerle işçilereverdiler."

2.Ta.34: 18 Ardından, "Kâhin Hilkiya bana bir kitap verdi" diyerekkitabı krala okudu.

2.Ta.34: 19 Kral Kutsal Yasa'daki sözleri duyunca giysilerini yırttı.

2.Ta.34: 20 Hilkiya'ya, Şafan oğlu Ahikam'a, Mika oğlu Avdon'a, YazmanŞafan'a ve kendi özel görevlisi Asaya'ya şöyle buyurdu:

2.Ta.34: 21 "Gidin, bulunan bu kitabın sözleri hakkında benim için de, İsrail ve Yahuda halkının geri kalanı için de RAB'be danışın. RAB'bin bize karşı alevlenen öfkesi büyüktür. Çünkü atalarımız RAB'bin sözüne kulak asmadılar, bu kitapta yazılanlara uymadılar."

2.Ta.34: 22 Hilkiya ile kralın gönderdiği adamlar varıp tapınaktaki giysilerin nöbetçisi Hasra oğlu Tokhat oğlu Şallum'un karısı Peygamber Hulda'ya danıştılar. Hulda Yeruşalim'de, İkinci Mahalle'de oturuyordu.

2.Ta.34: 23 Hulda onlara şöyle dedi: "İsrail'in Tanrısı RAB, 'Sizi banagönderen adama şunları söyleyin diyor:

2.Ta.34: 24 'Yahuda Kralı'nın önünde okunan kitapta yazılı bütünlanetleri, felaketi buraya da, burada yaşayan halkın başına da getireceğim.

2.Ta.34: 25 Beni terk ettikleri, elleriyle yaptıkları başka ilahlara buhur yakıp beni kızdırdıkları için buraya karşı öfkem alevlenecek ve sönmeyecek.

2.Ta.34: 26 "RAB'be danışmak için sizi gönderen Yahuda Kralı'na şöyledeyin: 'İsrail'in Tanrısı RAB duyduğun sözlere ilişkin diyor ki:

2.Ta.34: 27 Madem burası ve burada yaşayanlarla ilgili sözlerimi duyunca yüreğin yumuşadı, kendini alçalttın, evet, önümde kendini alçalttın, giysilerini yırtıp huzurumda ağladın, ben de yalvarışını işittim. Böyle diyor RAB.

2.Ta.34: 28 Seni atalarına kavuşturacağım, esenlik içinde mezarınagömüleceksin. Buraya ve burada yaşayanlara getireceğim büyükfelaketi görmeyeceksin." Hilkiya ile yanındakiler bu sözleri krala ilettiler.

2.Ta.34: 29 Kral Yoşiya haber gönderip Yahuda ve Yeruşalim'in bütünileri gelenlerini topladı.

2.Ta.34: 30 Sonra Yahudalılar, Yeruşalim'de yaşayanlar, kâhinler,Levililer, büyük küçük herkesle birlikte RAB'bin Tapınağı'naçıktı. RAB'bin Tapınağı'nda bulunmuş olan Antlaşma Kitabı'nıbaştan sona kadar herkesin duyacağı biçimde okudu.

2.Ta.34: 31 Özel yerinde durarak RAB'bin yolunu izleyeceğine,buyruklarını, öğütlerini, kurallarını candan ve yürektenuygulayacağına, bu kitapta yazılı antlaşmanın koşullarını yerinegetireceğine ilişkin RAB'bin huzurunda antlaşma yaptı.

2.Ta.34: 32 Sonra oradaki Yeruşalim ve Benyamin halkına bu antlaşmayabağlı kalacaklarına ilişkin ant içirtti. Yeruşalim'de yaşayanlarTanrı'nın, atalarının Tanrısı'nın antlaşmasına bağlı kaldılar.

2.Ta.34: 33 Yoşiya İsrail topraklarından bütün iğrenç putları kaldırttı. İsrail'de kalan halkın Tanrıları RAB'be kulluk etmelerini sağladı. Kral yaşadığı sürece halk atalarının Tanrısı RAB'bin ardınca yürümekten vazgeçmedi.

Yoşiya Fısıh Bayramı'nı Kutluyor(2Kr.23:21-23)

BÖLÜM 35

2.Ta.35: 1 Yoşiya Yeruşalim'de RAB için Fısıh Bayramı'nı* kutladı. Birinci ayın* on dördüncü günü Fısıh* kurbanı kesildi.

2.Ta.35: 2 Yoşiya kâhinleri görevlerine atayarak RAB'bin Tapınağı'nda hizmet etmeleri için yüreklendirdi.

2.Ta.35: 3 Bütün İsrail halkını eğiten RAB'be adanmış Levililer'e, "Kutsal sandığı İsrail Kralı Davut oğlu Süleyman'ın yaptırdığı tapınağa koyun" dedi, "Bundan böyle onu omuzlarınızın üzerinde taşımayacaksınız. Şimdi Tanrınız RAB'be ve halkı İsrail'e hizmet edin.

2.Ta.35: 4 İsrail Kralı Davut'la oğlu Süleyman'ın yazılı düzeni uyarınca, boylarınıza, bölüklerinize göre hazırlanın.

2.Ta.35: 5 Kardeşleriniz olan halkın boylarına bağlı bölüklere yardım etmek üzere siz Levililer takımlar halinde kutsal yerde durun.

2.Ta.35: 6 Kendinizi kutsayın ve RAB'bin Musa aracılığıyla buyurduğu gibi Fısıh kurbanlarını kesip kardeşleriniz için hazırlayın."

2.Ta.35: 7 Yoşiya Fısıh kurbanını sunmaları için oradaki halka sürüsünden otuz bin kuzuyla oğlak, üç bin de sığır bağışladı.

2.Ta.35: 8 Kralın önderleri de halka, kâhinlere ve Levililer'e gönülden bağışta bulundular. Tanrı Tapınağı'nın yöneticileri olan Hilkiya, Zekeriya, Yehiel de Fısıh kurbanı olarak kâhinlere iki bin altı yüz kuzuyla oğlak, üç yüz sığır verdiler.

2.Ta.35: 9 Konanya, kardeşleri Şemaya ile Netanel, Levililer'inönderleri Haşavya, Yeiel ve Yozavat da Fısıh kurbanı olarakLevililer'e beş bin kuzuyla oğlak, beş yüz de sığır bağışladılar.

2.Ta.35: 10 Hizmetle ilgili hazırlıklar tamamlanınca, kralın buyruğuuyarınca kâhinlerle bölüklerine göre Levililer yerlerini aldılar.

2.Ta.35: 11 Fısıh kurbanları kesildi. Kâhinler kendilerine verilen kanısunağın üzerine döktüler; Levililer de hayvanların derisini yüzdüler.

2.Ta.35: 12 Musa'nın kitabında yazılanlar uyarınca, RAB'be sunsunlar diye yakmalık sunular* halk boylarının bölüklerine verilmek üzere bir yana koyuldu. Sığırlara da aynısını yaptılar.

2.Ta.35: 13 Kural uyarınca, Fısıh kurbanlarını ateşte kızarttılar; kutsal sunuları da tencerelerde, kazanlarda, tavalarda haşlayıp çabucak halka dağıttılar.

2.Ta.35: 14 Bundan sonra Levililer hem kendileri, hem de kâhinler adına hazırlık yaptılar. Çünkü Harun soyundan kâhinler akşam geç vakte kadar yakmalık sunu ve yağ sunmakla uğraşıyorlardı. Bu nedenle Levililer hem kendileri, hem de Harun soyundan gelen kâhinler için hazırlık yaptılar.

2.Ta.35: 15 Asaf soyundan gelen ezgiciler Davut, Asaf, Heman ve kralın bilicisi* Yedutun'un buyruğu uyarınca yerlerinde durdular. Kapı nöbetçileri de görevlerini bırakmak zorunda kalmadı, çünkü onlar için hazırlığı kardeşleri Levililer yapmıştı.

2.Ta.35: 16 Böylece o gün Kral Yoşiya'nın buyruğu doğrultusunda Fısıh Bayramı'nı kutlamak ve RAB'bin sunağı üzerinde yakmalık sunular sunmak için RAB'bin hizmetiyle ilgili bütün çalışmalar tamamlandı.

2.Ta.35: 17 O gün orada bulunan İsrail halkı Fısıh Bayramı'nı kutladı. Mayasız Ekmek Bayramı'nı* da yedi gün boyunca kutladılar.

2.Ta.35: 18 Peygamber Samuel'in döneminden bu yana, İsrail'de böyle bir Fısıh Bayramı kutlanmamıştı. Hiçbir İsrail*fj* kralı da Yoşiya'nın, kâhinlerin, Levililer'in, bütün Yahuda halkıyla oradaki İsrailliler'in ve Yeruşalim'de yaşayanların kutladığıgibi bir Fısıh Bayramı kutlamamıştı.D Not 35:18 "İsrail", yani "Yahuda".

2.Ta.35: 19 Bu Fısıh Bayramı Yoşiya'nın krallığının on sekizinci yılında kutlandı.

Yoşiya'nın Ölümü(2Kr.23:28-30)

2.Ta.35: 20 Yoşiya'nın tapınağı düzenlemesinden sonra, Mısır Kralı Neko savaşmak üzere Fırat kıyısındaki Karkamış'a yürüdü. Yoşiya da onunla savaşmak için yola çıktı.

2.Ta.35: 21 Ama Neko ulaklar aracılığıyla şu haberi gönderdi: "Benimle senin aranda bir anlaşmazlık yok, ey Yahuda Kralı! Bugün sana değil, savaş açtığım ülkeye karşı savaşmaya geldim. Tanrı ivedi davranmamı buyurdu. Benden yana olan Tanrı'dan sakın. Yoksa seni yok eder!"

2.Ta.35: 22 Ne var ki, Yoşiya onunla savaşmaktan vazgeçmediği gibi,Tanrı'nın Neko aracılığıyla söylediği sözlere de aldırış etmedi.Kılık değiştirip Megiddo Ovası'nda Neko ile savaşmak üzere yola çıktı.

2.Ta.35: 23 Okçular Kral Yoşiya'yı vurunca, kral görevlilerine, "Beni buradan götürün, ağır yaralıyım!" dedi.

2.Ta.35: 24 Görevlileri onu savaş arabasından çıkarıp kendisine aitbaşka bir arabaya koyarak Yeruşalim'e götürdüler. Yoşiya öldü veatalarının mezarlığına gömüldü. Bütün Yahuda ve Yeruşalim halkıonun için yas tuttu.

2.Ta.35: 25 Yeremya Yoşiya için bir ağıt yazdı. Kadın, erkek bütünozanlar bugüne dek ağıtlarında Yoşiya'yı anarlar. İsrail'de birgelenek haline gelen bu ağıtlar Ağıtlar Kitabı'nda yazılıdır.

2.Ta.35: 26 Yoşiya'nın yaptığı öbür işler, RAB'bin Yasası'ndayazılanlara uygun bağlılığı,

2.Ta.35: 27 uygulamaları, başından sonuna dek İsrail ve Yahuda krallarının tarihinde yazılıdır.

Yehoahaz'ın Yahuda Krallığı(2Kr.23:30-35)

BÖLÜM 36

2.Ta.36: 1 Yahuda halkı babası Yoşiya'nın yerine oğlu Yehoahaz'ıYeruşalim'e kral yaptı.

2.Ta.36: 2 Yehoahaz yirmi üç yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de üç aykrallık yaptı.

2.Ta.36: 3-4 Mısır Kralı Neko Yeruşalim'de onu tahttan indirerek ülke halkını yüz talant*fk* gümüş ve bir talant*fl* altın ödemekle yükümlü kıldı. Yehoahaz'ın ağabeyi Elyakim'i de Yahuda'yla Yeruşalim Kralı yaptı ve adını değiştirip Yehoyakim koydu. Sonra kardeşi Yehoahaz'ı alıp Mısır'a döndü.D Not 36:3-4 "Yüz talant": Yaklaşık 3.45 ton. 36:3-4 "Bir talant": Yaklaşık 34.5 kg.

Yehoyakim'in Yahuda Krallığı(2Kr.23:36-24:7)

2.Ta.36: 5 Yehoyakim yirmi beş yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de on bir yıl krallık yaptı. Tanrısı RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı.

2.Ta.36: 6 Yehoyakim'e saldıran Babil Kralı Nebukadnessar Babil'e götürmek için onu tunç* zincirlerle bağladı.

2.Ta.36: 7 RAB'bin Tapınağı'ndaki bazı eşyaları da alıp Babil'de kendi tapınağına yerleştirdi.

2.Ta.36: 8 Yehoyakim'in yaptığı öbür işler, iğrençlikleri, onunla ilgili açığa çıkan kötülükler İsrail ve Yahuda krallarının tarihinde yazılıdır. Yerine oğlu Yehoyakin kral oldu.

Yehoyakin'in Yahuda Krallığı(2Kr.24:8-17)

2.Ta.36: 9 Yehoyakin on sekiz yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de üç ay on gün krallık yaptı. O da RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı.

2.Ta.36: 10 İlkbaharda Kral Nebukadnessar onu ve RAB'bin Tapınağı'ndaki bazı değerli eşyaları Babil'e getirtti. Yehoyakin'in yerine akrabası Sidkiya'yı Yahuda ve Yeruşalim Kralı yaptı.

Sidkiya'nın Yahuda Krallığı(2Kr.24:18-20; Yer.52:1-3a)

2.Ta.36: 11 Sidkiya yirmi bir yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de on bir yıl krallık yaptı.

2.Ta.36: 12 Tanrısı RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı. RAB'bin sözünü bildiren Peygamber Yeremya'nın karşısında alçakgönüllü davranmadı.

Yeruşalim'in Düşüşü(2Kr.25:1-21; Yer.52:3b-27)

2.Ta.36: 13 Sidkiya Tanrı adıyla kendisine bağlı kalacağına ant içiren Kral Nebukadnessar'a karşı ayaklandı. İsrail'in Tanrısı RAB'be dönmemek için direnerek inat etti.

2.Ta.36: 14 Üstelik kâhinlerin ve halkın önderleri de öteki ulusların iğrenç törelerine uyarak ihanetlerini gitgide artırdılar ve RAB'bin Yeruşalim'de kutsal kıldığı tapınağını kirlettiler.

2.Ta.36: 15 Atalarının Tanrısı RAB, halkına ve konutuna acıdığı için onları ulakları aracılığıyla defalarca uyardı.

2.Ta.36: 16 Ama onlar Tanrı'nın ulaklarıyla alay ederek sözlerini küçümsediler, peygamberlerini aşağıladılar. Sonunda RAB'bin halkına karşı öfkesi kurtuluş yolu bırakmayacak kadar alevlendi.

2.Ta.36: 17 RAB Kildan* Kralı'nı onların üzerine saldırttı. Kildani ordusu gençlerini tapınakta kılıçtan geçirdi. Ne delikanlıya, ne genç kıza, ne yaşlıya, ne aksaçlıya acıdı. RAB hepsini Kildan Kralı'nın eline teslim etti.

2.Ta.36: 18 Kral, RAB Tanrı'nın Tapınağı'ndaki büyük küçük bütün eşyaları, tapınağın, Yahuda Kralı'nın ve önderlerinin hazinelerini Babil'e taşıttı.

2.Ta.36: 19 Tanrı'nın Tapınağı'nı ateşe verdiler, Yeruşalim surlarını yıkıp bütün sarayları yaktılar, değerli olan herşeyi yok ettiler.

2.Ta.36: 20 Kildan Kralı kılıçtan kurtulanları Babil'e sürdü. Bunlar Pers krallığı egemen oluncaya dek onun ve oğullarının köleleri olarak yaşadılar.

2.Ta.36: 21 Böylece RAB'bin Yeremya aracılığıyla söylediği söz yerine geldi: "Ülke tutulmayan Şabat yıllarını*fm* tamamlayıncaya, yetmiş yıl doluncaya kadar ıssız kalıp dinlenecek."D Not 36:21 "Şabat yılları": RAB, İsrailliler'e her yedi yılda bir topraklarını bir yıl dinlendirmesini buyurdu. Halk buna uymadı (bkz. Lev.26:33-35; Yer.25:8-11).

Koreş'in Duyurusu(Ezr.1:1-3)

2.Ta.36: 22 Pers Kralı Koreş'in krallığının birinci yılında RAB, Yeremya aracılığıyla bildirdiği sözü yerine getirmek amacıyla, Pers Kralı Koreş'i harekete geçirdi. Koreş yönetimi altındaki bütün halklara şu yazılı bildiriyi duyurdu:

2.Ta.36: 23 "Pers Kralı Koreş şöyle diyor: 'Göklerin Tanrısı RAB yeryüzünün bütün krallıklarını bana verdi. Beni Yahuda'daki Yeruşalim Kenti'nde kendisi için bir tapınak yapmakla görevlendirdi. Aranızda O'nun halkından kim varsa oraya gitsin.Tanrısı RAB onunla olsun!"